Deze vraag stond centraal tijdens de gelijknamige lezing die pastoor Jochem van Velthoven op dinsdagavond 6 juni 2023 hield op het Mgr. Frenckencollege in Oosterhout. Een klas vol belangstellenden kwam op de lezing af die werd geïntroduceerd door rector Pharaïlda Kokke en docent levensbeschouwing Joost Roest.
Vanwege van het 70-jarig jubileum van de school werd samen met een aantal leerlingen een project opgezet over de man waarnaar de school vernoemd is. Zij vroegen zich af: “Zijn naam komt talloze keren voorbij, maar wie was deze Frans Frencken? En wat kan hij voor ons betekenen vandaag de dag?”
Reden genoeg voor een bezoekje aan het oude herenhuis in de Bosschstraat 33 in Breda. Op die plek woonde de priester Frans Frencken aan het begin van de vorige eeuw. Hij stichtte er ook de Vereniging van Catechisten, die nog steeds in functie is. Het bezoek van de leerlingen uit 2 VWO resulteerde in een reeks vlogs die tijdens de lezing werden getoond. Verschillende van hen waren ook tijdens de avond aanwezig en hielpen mee met de gastvrije ontvangst van de deelnemers.
“De school is niet alleen een kennisinstituut, maar ook een waardengemeenschap.”
Docent levensbeschouwing Joost Roest noemde de “opvallende maatschappelijke betrokkenheid” die Frencken kenmerkte. Vanuit zijn roeping als priester bracht Frencken de evangelische waarden heel concreet in praktijk door op te komen voor meisjes uit kansarme gezinnen. Joost Roest: “Frencken is een authentiek voorbeeldfiguur als het gaat om naastenliefde en solidariteit. We kunnen veel van hem leren als we op school spreken over burgerschapsvorming. De school is niet alleen een kennisinstituut, maar ook een waardengemeenschap.”
“Zijn we honderd jaar later opnieuw in beweging te krijgen?”
Sinds 2021 is Jochem van Velthoven pastoor van de Heilige Catharinaparochie in Oosterhout. Vanuit zijn bestuursfunctie bij de Vereniging van Catechisten is hij met het geestelijk nalatenschap van Frencken in contact gekomen. Van Velthoven raakte enthousiast over zijn “voorganger”. Wat hem opviel, was hoeveel overeenkomsten er zijn tussen de crisistijd waarin Frencken zich inzette voor een rechtvaardige samenleving en het huidige tijdsgewricht waarin we opnieuw verschillende crises doormaken. De vraag dringt zich volgens Van Velthoven op “of we honderd jaar later opnieuw in beweging te krijgen zijn.” En ‘we’ klinkt met nadruk. “Kunnen we het samen?”
“Niets dat van waarde is, gaat verloren.”
In zijn verhaal belichtte Van Velthoven een aantal karakteristieke aspecten uit het leven van Frencken. Daarbij citeerde hij mensen die dichtbij hem leefden en werkten. Deze spreken van een “man van geloof”, iemand die “oog had voor alle mensen”, want “ieder mens is door God geliefd en de moeite waard”. Een bekend citaat van Frencken: “Niets dat van waarde is, gaat verloren.” Zijn visie laat zich in feite samenvatten door één woord: liefde.
Zijn ijver voor de meest kwetsbaren brengt hem ook in de problemen als hij in de Tweede Wereldoorlog blijft staan voor de waardigheid van elke persoon. Hij belandt in 1945 in een interneringskamp waar hij het zwaar te verduren krijgt. Eenmaal bevrijd, zet hij zich opnieuw in voor de vorming van de jeugd.
In de tijd dat Frencken les gaf op de priesteropleiding De Ypelaar, benadrukte hij: “Wees een glimlach van Gods barmhartigheid.” De kerk was voor hem geen instituut waar het louter om de regels gaat, maar een manier om Gods liefde uit te delen. “Een hogere roeping is er niet, dan spiegels van liefde te zijn.”
En dit is volgens Van Velthoven een belangrijke boodschap die op scholen, in de Kerk en thuis mag klinken als wordt nagedacht over de toekomst en hoe wij omgaan met kwetsbaren in de samenleving: “Er is Hoop.”
- Lees verder: waarom ontving Frencken de eretiel van monseigneur? Lees het op de Wikipediapagina die het Mgr. Frenckencollege heeft opzet.
Foto’s: Bisdom Breda
