Het bisdom Breda droeg maandag 18 juni zijn archief over aan de gemeente Breda. De overdracht vond om 16.00 u. plaats in het stadsarchief. Burgemeester P. van de Velden en bisschop Muskens ondertekenden beiden de officiële akten.
Gemeente dankbaar
Burgemeester Van de Velden noemde deze schenking een cadeau. "Veel archieven geven ons inzicht in de materiële kant van het bestaan. Dit bestand vertelt veel over de immateriële dimensie. Deze is even belangrijk."
Gemeentearchivaris D. Hertogs toonde zich uiterst dankbaar met deze schenking. "Het archief van het bisdom sluit goed aan bij andere archieven. Zo gaven verschillende parochies in Breda hun archief reeds in bruikleen. Daarnaast versterkt deze schenking de regionale functie van het archief." Hij noemde het uniek dat een bisdom zijn archief overdraagt.
Dienstverlening gegarandeerd
“Het gaat daadwerkelijk om een overdracht”, verklaart W. Brand sm, de archivaris van het bisdom. “Toen het bisdom zijn kantoor in 2003 zijn kantoor ging renoveren, is het archief tijdelijk ondergebracht bij het stadsarchief van de gemeente Breda. Dat was niet zo eenvoudig. Door de vochtige bewaarcondities in de kelder van het bisdom waren delen van het archief beschimmeld. Het moest ontdaan worden van schimmel en vervolgens in zuurvrije dozen opgeslagen. Daarnaast moesten al het ijzerwerk, nietjes en paperclips, verwijderd worden. Hiermee waren veel kosten gemoeid. Je kunt deze papieren maar één keer vrijmaken van schimmel. Na de renovatie bleek dat de kelder nog niet geschikt was als archiefbewaarplaats. Het bisdom stond toen voor de keuze. Een van de mogelijkheden was het archief in bruikleen te geven. Hieraan zijn onkosten verbonden,” aldus Brand. “Deze worden bepaald per strekkende meter. Het bisdom heeft hiervoor niet gekozen. Voor het behoud is het goed dat het archief daar blijft. Het wordt nu in optimale omstandigheden bewaard. Daarnaast garandeert het stadsarchief een betere toegankelijkheid en dienstverlening.”
Privacy gewaarborgd
Het bisdom heeft wel een aantal clausules opgenomen. Het stadsarchief houdt het bisdom op de hoogte wanneer er stukken worden uitgeleend. Tevens zijn er waarborgen voor de bescherming van persoonlijke gegevens. Stukken uit de laatste vijfenzeventig jaar kunnen niet zonder toestemming ingezien worden. Het ligt in de bedoeling om periodiek delen van het huidige dynamische archief over te brengen naar het statisch archief. Volgens pater Brand is het uniek dat een bisdom zijn archief overdraagt. Meestal geven bisdommen het in bewaring.
W. Brand blijft
W. Brand blijft als archivaris aan het bisdom verbonden. “Ik orden nu het archief van de commissie kerkelijk kunstbezit. Het archief is goed toegankelijk. Verschillende onderdelen van het archief zijn reeds geïnventariseerd en via gedrukte inventarissen toegankelijk. Daarnaast heeft mijn voorganger, pastoor Merkelbach een plaatsinglijst vervaardigd.
Kostbaar bezit
Volgens Brand verwerft het stadsarchief een kostbaar bezit. “Het bisdom Breda is in 1853 opgericht. Het heeft een gecompliceerde voorgeschiedenis. Zo behoorden West-Brabant tot het bisdom Antwerpen, een klein deel tot het bisdom Den Bosch. Zeeuws-Vlaanderen ressorteerde onder de bisdommen Gent en Brugge terwijl de rest van Zeeland voor 1956 bestuurd werd door de bisschop van Haarlem. De bisdommen Antwerpen, Haarlem en ’s-Hertogenbosch hebben de stukken die betrekking hebben op parochies die nu tot het bisdom Breda behoren overgedragen. We kregen van het bisdom Gent geen oudere stukken, wel origineel materiaal uit de periode 1832 tot 1841. Uit de periode hiervoor bewaren we enkel fotokopieën uit het archief van het bisdom Gent.”
Oudste stuk over kartuizers
“In het bisdomarchief bevinden zich heel kostbare stukken. Het oudste stuk dateert uit 1382 en gaat over het kartuizerklooster dat in de middeleeuwen bij Geertruidenberg lag. Bij sommige oorkondes bevinden zich zegels van Willem van Oranje en zijn broer Philips Willem. Het is een rijk archief. Voor het stadsarchief in Breda is het een belangrijke aanwinst,” aldus pater Brand.
