Op 4 oktober 2020 publiceerde paus Franciscus de encycliek Fratelli Tutti in Assisi. Deze encycliek stond centraal op de bijeenkomst van de Gebedskring roepingen van het bisdom Breda. De bijeenkomst vond plaats in de H. Antoniuskathedraal op zondag 8 november 2020, aansluitend op het hoogfeest van de H. Wilibrordus dat de Nederlandse kerkprovincie op 7 november viert. Vanwege coronamaatregelen kon een beperkt aantal deelnemers aanwezig zijn.
Gebedskring voor roepingen gaat pelgrimeren door het bisdom
Rector Schnell opende de middag. In zijn korte toespraak ging hij in op de toekomst van de bijeenkomsten van de Gebedskring Roepingen. Tot nu toe vond de ontmoeting in het najaar plaats in de H. Antoniuskathedraal en de voorjaarsbijeenkomst in Centrum Bovendonk te Hoeven. In de toekomst zal de Gebedskring Roepingen pelgrimeren naar verschillende locaties in het bisdom. Bisschop Liesen celebreerde de afsluitende vespers met aanbidding, tijdens welke de leden van de gebedskring baden voor roepingen tot het priesterschap, het permanente diaconaat, het religieuze leven en het christelijk huwelijk.
‘Geen leerstellig document, maar een droom’
Vicaris-generaal Lindeijer verzorgde de inleiding over de encycliek Fratelli tutti. Pater Lindeijer is naast zijn taken als vicaris-generaal ook betrokken bij de Priester- en Diakenopleiding Bovendonk en de Dienst Opleiding en Vorming van het bisdom als vormingsprefect. Fratelli Tutti (Allen zijn broeders) gaat over de broederschap. Ze is het derde grote document van paus Franciscus. Pater Lindeijer gaf enkele korte karakteristieken van de encycliek.
Het laat zich niet lezen als een leerstellig document maar als een droom. De paus nodigt ons uit om met hem te dromen. Op deze manier appelleert hij aan het hart. Vanuit het hart kun je dingen veranderen. Daarnaast spreekt uit de encycliek een gevoel van urgentie. In de visie van de paus staat de wereld in brand. Vanuit dit besef zet hij stappen vooruit in de sociale leer. Dit blijkt onder meer uit zijn visie op het begrip rechtvaardige oorlog. De paus daagt de Kerk uit deze leer opnieuw te doordenken.
Paus Franciscus schroomt niet om kritisch te zijn tegenover de Kerk zelf en erkent dat de Kerk niet alles goed gedaan heeft. Hij put ook uit een breed spectrum aan bronnen, van de groot moefti Ahmed Al-Tayeb van de in islamitische kringen gezaghebbende Al-Azhar-universiteit van Caïro tot Mahatma Gandhi en de anglicaanse bisschop Desmund Tutu. Paus Franciscus richt zich in deze encycliek tot alle mensen van goede wil.
Barmhartige Samaritaan
De encycliek zelf bestaat uit acht hoofdstukken. Pater Lindeijer doorliep kort de opbouw van de encycliek en stond vooral stil bij het tweede hoofdstuk over de barmhartige Samaritaan en bij het gebed tot de Schepper waarmee de encycliek besluit. Volgens Marc Lindeijer biedt dit gebed een volmaakte samenvatting van de encycliek.
Het tweede hoofdstuk over de barmhartige Samaritaan laat zich lezen als een Ignatiaanse meditatie. Ignatius van Loyola, de stichter van de jezuïeten, nodigt de lezer uit zich een voorstelling van de parabel te maken. Vervolgens stap je biddend in dit tableau en identificeer je je met een van de personen die hierin een rol spelen. Daarna volgt een actualisatie of toepassing op je eigen leven.
‘Niemand valt buiten de universele liefde van God’
Als je de parabel overweegt ontdek je dat we allemaal iets van de barmhartige Samaritaan hebben maar ook van de gewonde man langs de weg of van de priester en de leviet die voorbij trekken, op weg naar hun taak. De parabel daagt ons uit meteen met de barmhartigheid te beginnen, in het hier en nu. Ze vraagt van ons om, net als de Samaritaan, over grenzen heen te stappen. Jezus Christus zelf is hierbij onze grootste stimulans. In het Matteüsevangelie lezen we immers dat Hij zichzelf identificeert met de zieke, de hongerige, de vreemdeling en de naakte. In deze personen ontmoeten wij God. Wij herkennen de Heer in iedere verlaten broeder of zuster.
Niemand valt buiten de universele liefde van God. In het leven van de Drie-ene God herkennen we de volmaakte gemeenschap en de volmaakte liefde. We delen in dit leven in de mate dat we ons maken tot de barmhartige Samaritaan. Dat bereiken we niet op eigen kracht. Dat is genade. De hulp van God transformeert ons tot ons tot echtparen, priesters en diakens, religieuzen die leven naar het beeld van de barmhartige Samaritaan en zo roepingen wekken tot het christelijk huwelijk, het priesterschap en het permanente diaconaat én het religieuze leven.
Een gebed tot de Schepper
Heer en Vader van de mensheid,
die alle mensen gelijk in waardigheid geschapen hebt:
stort in onze harten een geest van broederschap.
Wek in ons de droom van een nieuw ontmoeten,
van dialoog, gerechtigheid en vrede.
Beweeg ons om een gezondere samenleving te scheppen
en een waardiger wereld,
zonder honger, armoede, geweld of oorlog.
Mogen onze harten zich openen
voor alle volken en naties van de aarde
om de goedheid en de schoonheid te herkennen
die U in elk van hen gezaaid hebt
en om banden te smeden van eenheid, gezamenlijke inzet
en gedeelde hoop.
Amen.
Een oecumenisch christelijk gebed
Goede God, Drie-eenheid van liefde,
stort vanuit de innige gemeenschap van uw diepste wezen
een stroom van broederlijke liefde over ons uit.
Schenk ons de liefde die doorscheen in de daden van Jezus,
in zijn familie in Nazareth en in de eerste christengemeenschap.Geef dat wij, christenen, het Evangelie mogen beleven
en Christus herkennen in iedere mens:
Hem gekruisigd zien in het lijden van allen
die verlaten en vergeten zijn in deze wereld;
Hem verrezen zien in elke broeder en zuster
die weer opstaat uit de nood.Kom, heilige Geest, toon ons uw schoonheid,
weerspiegeld in alle volken van de aarde,
opdat we opnieuw mogen ontdekken
dat elke mens belangrijk is, elke mens nodig:
verschillende gezichten van de ene mensheid
waar God zoveel van houdt.
Amen.
(vert. Marc Lindeijer SJ)
pater Marc Lindeijer
