Op vrijdag 25 september vond in de ontmoetingsruimte van de H. Antoniuskathedraal in Breda de eerste bijeenkomst van de Antoniusacademie plaats. De Antoniusacademie is een forum waar mensen uit Kerk en samenleving op uitnodiging van de bisschop bij elkaar komen om een thema uit de sociale leer van de Kerk nader uit te werken en uit te dragen. Met dit nieuwe initiatief vraagt het bisdom van Breda aandacht voor de sociale leer.
De eerste bijeenkomst stond in het teken van zorg om de toekomst van de jeugd. Diaken Peter Hoefnagels, hoofd pastorale dienstverlening van het bisdom, lichtte toe hoe het thema werd gekozen naar aanleiding van vragen uit Kerk en politiek over concrete zorg om jeugd in West-Brabant.
Het forum van de Antoniusacademie bood drie inleidingen en gelegenheid voor onderlinge uitwisseling en gesprek. De heer Marcel Fränzel, burgemeester van Woensdrecht, en de heer Geert Derkse, benedictijner oblaat en rector van het gymnasium Juvenaat in Bergen op Zoom, gingen vanuit de politiek en het onderwijs in op zorg voor de jeugd. Bisschop Van den Hende hield een korte inleiding over zorg voor de jeugd vanuit de Kerk.
Alcohol- en drugsgebruik
De gemeente Woensdrecht is een gemeente met ruim 21.000 inwoners en ruim 4.700 jongeren onder de twintig jaar. “Met het overgrote deel van de jongeren in Woensdrecht gaat het gemiddeld goed,” gaf Fränzel aan, maar een deel van de jongeren heeft in meer of mindere mate hulp nodig. De burgemeester vatte zorgelijke ontwikkelingen die er zijn samen in de afkorting ‘bravios’: (te weinig) bewegen, roken, alcohol en drugs, internetverslaving en gokken, te weinig ontspanning, seksueel wangedrag. Fränzel: “Het meest zorgelijke is voor mij het overmatig gebruik van alcohol en drugs en de combinatie daarvan. Er is sprake van zeer risicovol en grensverleggend gedrag bij een deel van de jongeren.”
Benedictijnse waarden in het onderwijs
Geert Derkse sprak daarna vanuit het onderwijs over de jeugd. Hij typeerde de jeugd als ‘extreem zelfbewust’ en waarschuwde voor risico’s die daarmee verbonden zijn. Derkse lichtte toe hoe hij als oblaat vorm geeft aan waardegedreven onderwijs vanuit een benedictijnse spiritaliteit. Hij lichtte vier waarden toe: 1) het aandachtig luisteren naar een ander, 2) ‘stabilitas’ als standvastigheid, 3) ‘conversio’ als ommekeer in gewoontes, 4) gehoorzaamheid als de bereidheid om te luisteren naar een meerdere.
Bijdragen en opbouwen
Bisschop Van den Hende verbond de zorg voor de jeugd met het Compendium van de sociale leer van de Kerk. “In de sociale leer van de Katholieke Kerk staat in het licht van de Bijbel de waardigheid van iedere mens centraal.” Dus ook de fundamentele waardigheid van jonge mensen. “In de sociale leer van de Kerk wordt benadrukt dat de samenleving zodanig moet zijn ingericht dat mensen tot hun recht komen en tevens zelf het hunne kunnen bijdragen en opbouwen. Het gemeenschappelijk belang (‘bonum commune’) is dan niet in tegenspraak danwel concurrentie met het belang van een individuele persoon.”
“Jongeren begeleiden is niet alleen een dienst of een gunst aan de jongere, het is ook een dienst aan de samenleving, waarvan jongeren deel uitmaken,” gaf de bisschop aan. Het is daarnaast niet alleen een kwestie van van één kant de helpende hand reiken: “Ook de begeleider krijgt al doende de gelegenheid om zijn eigen waardigheid als mens te ontplooien omdat hij/zij juist als begeleider van jongeren heel concreet zijn/haar eigen talenten inzet voor de jongeren.”
Antonius
De heilige Antonius (12e-13e eeuw) had in zijn tijd veel oog voor het leven en de ontplooiingskansen van individuele armen. Hij kwam voor hen op in zijn prediking en door zijn concrete voorbeeld. Antonius had ook zorg voor rijken en machtigen, namelijk dat zij door zijn prediking op hun beurt evenzeer oog zouden krijgen voor het leven van de kleinen en hen als mens, naar Gods beeld geschapen, zouden herkennen en erkennen.
