In het spoor van… Bernardus

5 september 2018

Ter voorbereiding op de bisdombedevaart biedt het Sint Franciscuscentrum een inhoudelijk programa aan ‘In het spoor van Benedictus’. Niet alleen een bedevaart naar in dit geval Italië kan je inspireren en je geloof verdiepen. Ook dichter bij huis zijn er sporen getrokken door heiligen, kloosterlingen zoals Benedictus, die je anno nu kunt volgen. Bijvoorbeeld in de regio Oudenbosch, waar op de laatste twee zondagen van augustus en de eerste twee van september in 2018 voor de tweede keer de Bernardusdagen plaatsvinden. Bernardus van Clairvaux was een volgeling van Benedictus.

In de kapel van Centrum Bovendonk te Hoeven en de parochiekerken van Hoeven, Oudenbosch, Oud-Gastel en Wouw maken bezoekers tijdens de Bernardusdagen kennis met het cisterciënzererfgoed en de verering van de heilige Bernardus van Clairvaux in Westelijk Noord-Brabant. Op zaterdag 25 augustus trok een groep van ongeveer 60 wandelaars via het Bernardus-kerkepad vanuit Centrum Bovendonk te Hoeven naar de basiliek in Oudenbosch langs de weg waarover ook de cisterciënzers trokken. Het Bernardus-kerkepad werd georganiseerd door Rob Poot uit Oudenbosch. Namens de H. Bernardusparochie ontving pastor Alex Schuerman hen in de basiliek.

Voorafgaand aan de wandeling hield Joop Hoeks, een van de initiatiefnemers van de Bernardusdagen, een lezing over de Bernardusverering in Westelijk Noord-Brabant. De heilige Bernardus (1090-1153) was lid van de Cisterciënzer Orde. Deze ontstond in 1098 toen een benedictijner abt (Abt Robertus van Molesme) met 21 medebroeders naar een onherbergzame plaats ‘Cistercium’ (Cîteaux) ten zuiden van Dijon trok. Aan deze plaats dankt de orde de naam ‘Cisterciënzers’. Hun opzet was de Regel van de heilige Benedictus zo getrouw mogelijk na te leven. In de beginperiode leek de orde niet levensvatbaar. Maar onder meer door de heilige Bernardus kreeg de orde een belangrijke impuls.

Beeldje van de heilige Bernardus. (Foto Bernardusoctaaf Ulicoten 2016, (c) Ramon Mangold)

Nadat Bernardus was ingetreden bij de cisterciënzers, kreeg hij al snel kreeg de opdracht in Clairvaux een nieuwe abdij te stichten. Hij was er de eerste abt. Door zijn optreden groeide Bernardus uit tot een van de voornaamste personen uit de eerste helft van de twaalfde eeuw. Hij was betrokken bij het oplossen van een schisma, adviseerde de paus en preekte in 1147 de tweede kruistocht. Bernardus was een vruchtbaar auteur. Er zijn van hem brieven, preken en ook enkele theologische traktaten.

De verering van Bernardus in Hoeven gaat terug op de cisterciënzers van de abdij van Hemiksem. Deze monniken waren vanaf de dertiende eeuw in West-Brabant actief. Hun grondgebied omvatte de huidige gemeente Halderberge en de parochie van Wouw. De Kerk viert de gedachtenis van de heilige Bernardus op 20 augustus.

  • Bernardus werd in West-Brabant vereerd als patroon tegen veeziekten. Mensen gingen op bedevaart naar plaatsen als Ulicoten en Hoeven.
  • In Hoeven is de Bernardusbedevaart in de twintigste eeuw verdrongen door de bedevaart naar Christoffel als schutspatroon van de reizigers.
  • In 1874 diende de pastoor van Hoeven een voorstel in bij de bisschop van Breda om brood te zegenen. Dit brood werd aan het vee gegeven om veeziekten te bestrijden.
  • Op het feest van Bernardus bakten de Hoevense bakkers manden vol brood om het te verkopen. Ook ter ere van andere heiligen werden broodjes gewijd, zoals Hubertus en de H. Nicolaas van Tolentino.
  • In Hoeven vond de broodjeszegening voor de laatste maal plaats in de jaren zestig.

Beeldje bij de kapel van de heilige Bernardus in Ulicoten. (Foto: Ramon Mangold)

 

Andere berichten