Op dinsdag 23 februari sprak bisschop Van den Hende in Terneuzen over de menselijke waardigheid in relatie tot de samenleving en de hedendaagse economie. De bisschop deed dit tijdens de speciaal hieraan gewijde jaarlezing op het Zeldenrust-Steelantcollege in Terneuzen.
“In de samenleving en in de economie is de waardigheid van de menselijke persoon niet altijd vanzelfsprekend,” stelde de bisschop. Naar het inzicht van de katholieke sociale leer is de waardigheid van de menselijke persoon echter fundamenteel en doorslaggevend voor de inrichting van de samenleving en de economie. De waardigheid van de mens heeft een bijbels fundament. God heeft er voor gekozen om de mens te maken naar zijn beeld en gelijkenis.
Samenleving
Bisschop Van den Hende: “Een samenleving, of die nu klein is of omvangrijk, heeft in essentie altijd betrekking op mensen die samen leven, mensen die samen een geheel vormen waarbinnen er tussen verschillende leden samenwerking en uitwisseling bestaat. De samenleving heeft dus wezenlijk te maken met mensen.”
Economie en morele beïnvloeding
“Wat geldt voor de samenleving gaat ook op voor de economie. De economie is een activiteit van mensen waarbij de mens centraal staat. In de praktijk wordt vaak de indruk gewekt dat in de economie geld centraal staat, alsof de economie als systeem autonoom is ten opzichte van de mens en dat de economie geen morele beïnvloeding zou mogen toelaten. Wanneer een economie een autonoom en onpersoonlijk systeem wordt, staat de vrijheid van de mens onder druk en wordt de mens productiemiddel, of louter klant, koper of consument,” aldus de bisschop, die er aan toevoegde: “En dat is niet alleen van de laatste tijd.”
Katholieke sociale leer
De bisschop sprak daarop over de heilige Antonius van Padua, die in de opkomende stedelijke geldeconomie in de 12e/13e eeuw oog had voor het stedelijk proletariaat en over de 19e eeuw, waarin de industriële revolutie plaatsvond. De Katholieke Kerk trachtte de armen nabij te zijn, maar de traditionele caritas en liefdadigheid voldeden niet in voldoende mate. “De Katholieke sociale leer ontstond feitelijk vanwege de nood van de arbeiders, uit de situatie van het industrieproletariaat in de 19e eeuw.” De sociale leer werd steeds meer ontwikkeld en verfijnd.
Menselijke waardigheid
Een complete verzameling van alle geschriften die samen de sociale leer van de Katholieke Kerk vormen is het zogeheten Compendium van de sociale leer van de Kerk. In de sociale leer van de Katholieke Kerk staat de waardigheid van de mens centraal. Het geschapen zijn naar Gods beeld en gelijkenis brengt tot uitdrukking dat iedere mens in een persoonlijke relatie tot God is geschapen. De fundamentele waardigheid die iedere mens eigen is, vraagt om respect en eerbied voor het leven van iedere mens.
Hedendaagse economie
De sociale leer van de Katholieke Kerk beoogt geen blauwdruk te geven voor een ideale samenleving of economie. Wel houdt deze zich, waar het gaat om de economie, bezig met het kader, met de randvoorwaarden waarbinnen economische en financiële processen moeten plaatsvinden, wil de waardigheid van de mens gewaarborgd zijn.
Bisschop Van den Hende ‘De waardigheid van de mens in relatie tot de samenleving en de hedendaagse economie’. Klik hier
