Annemiek Waij viert op vrijdag 12 mei 2017 haar zilveren jubileum als pastoraal werkster. Ze is op die dag in allerlei functies aan het Bisdom Breda verbonden geweest. Ze viert het met een inhoudelijke bijeenkomst (14.30 uur) in de H. Antoniuskathedraal met een lezing van emeritus-vicaris-generaal Vincent Schoenmakers en een gezellig samenzijn in het bisdomkantoor.
Momenteel is Annemiek stafmedewerker van het vicariaat Breda en in het bisdom verantwoordelijk voor de pastorale benoemingen in het parochiepastoraat. De wortels van haar kerkelijk engagement liggen in de H. Quirinusparochie te Halsteren. In deze plaats groeide Annemiek op. Ze was actief betrokken bij de jongerenliturgiegroep in deze parochie. “Een geweldige tijd,” zegt ze zelf. “We leverenden een actieve bijdrage aan de liturgie. Pastores als Piet Schakenraad scj en Willy van de Sandt scj stimuleerden ons hierbij.” In die tijd studeerde ze aan de Bibliotheek- en Documentatie Academie in Tilburg. “Door mijn activiteiten in de parochie en een bibliotheekstage aan de Theologische Faculteit te Tilburg groeide mijn belangstelling voor theologie. Na het behalen van het basisdiploma van de Bibliotheek en Documentatie Academie maakte ik in 1977 de switch naar de Theologische Faculteit Tilburg.”
Daar studeerde Annemiek Waij af in de theologie en maatschappelijk handelen. “In deze studierichting zochten we naar de relatie tussen theologie en de maatschappelijke realiteit. We kregen les in vakken als economie en sociologie. We combineerden de studie met maatschappelijke stages en brachten onze ervaringen ter sprake in de colleges. We vroegen ons steeds af wat de Kerk in de maatschappij kon betekenen.”
Startviering van de vicariaten, 20 juni 2012. (Foto: Johan Wouters)
Na haar studie werkte Annemiek zeven jaar voor de Vuurdoop, een centrum voor actie en bezinning in Tilburg. Daar was ze verantwoordelijk voor het vrouw- en geloofwerk en de coördinatie van het centrum. In 1992 benoemde bisschop Ernst Annemiek Waij tot industriepastor in het Bisdom Breda. Dat betekende voor haar een overgang. “We hadden de Vuurdoop na onze studie met een groep studenten opgericht. We werkten met steun van religieuze ordes en congregaties. We regelden alles zelf, van de financiën tot het schoonmaken van de toiletten. Nu kwam ik in een gevestigde organisatie. Aanvankelijk was ik de enige vrouw in het team. Kort na mij stelde het bisdom ook Anita van Steyn aan. Samen besteedden we vooral aandacht aan de positie van vrouwen. Om hun ervaringen te delen en zo door te dringen in hun leefwereld werkte ik zelf als arbeidster aan de lopende band, terwijl Anita schoonmaakster was in het verzorgings- en verpleeghuis de Volckaert in Dongen.”
Mede door hun ervaringen verbreedde het industriepastoraat zich en veranderde de naam in arbeidspastoraat. “Hierdoor kwam ook de onbetaalde arbeid in ons blikveld. Binnen het industriepastoraat hadden we veel contacten met maatschappelijke organisaties als ‘Kerkvrouwen-bijstandsvrouwen’, minimagroepen, maar ook met de Rotary. We hielden spreekbeurten voor clubs van de Rotary en zochten samen met de Rotarians wegen om kwetsbare mensen bij te staan.”
(Foto: Johan Wouters)
In 1999 kreeg haar loopbaan weer een nieuwe wending. Bisschop Muskens vroeg haar om dekenaal coördinator van het dekenaat de Baronie te worden. “Dit was een heel nieuwe ervaring voor mij,” blikt Annemiek terug. “Ik werd lid van de bisdomraad, waar de beslissingen werden genomen. Binnen deze raad was ik de enige vrouw. Het dekenaat was medeverantwoordelijk voor het personeelsbeleid.” Annemiek weet niet precies waarom bisschop Muskens juist haar vroeg. “Het was wel het oogmerk van bisschop Muskens dat ook de pastoraal werkers en werksters én diakens een plaats kregen in een beleidsvormend orgaan. Bisschop Muskens was betrokken bij de strijd tegen armoede en in die hoedanigheid had hij contacten met het arbeidspastoraat. We hebben in die tijd samen met hem over de armoedeproblematiek gesproken met de Tweede Kamerfractie van het CDA.” Bisschop Van den Hende stelde Annemiek in 2010 aan tot benoemingenadviseur voor het parochiepastoraat.
Annemiek Waij blikt terug op een rijke en afwisselende loopbaan. “We leven in een spannende tijd,” vindt ze. “Ontwikkelingen gaan snel. De Kerk krijgt een ander gezicht en ook de context waarbinnen de Kerk functioneert verandert. Zelf kan ik zeggen dat ik meer oog heb gekregen voor het eigene van ons katholieke geloof.” Annemiek illustreert dit met enkele voorbeelden. “Ik denk bijvoorbeeld aan de sociale leer, het besef dat je kind van God mag zijn, dat je antwoord geeft op een roeping. Je probeert een steentje bij te dragen aan iets wat we feitelijk niet zelf bouwen. Ik leef in een situatie waarbinnen geloof niet vanzelfsprekend is. De vanzelfsprekende christelijke cultuur, waarbinnen ik opgegroeid ben, is verdwenen. Ik herken me in dit opzicht in het volk Israël dat in Babylon in ballingschap was. We moeten weer ankeren in deze maatschappij en dat is een spannende en bij tijd en wijle heftige opgave waar ik me nog altijd met veel vreugde voor inzet.”
Startviering van de vicariaten, 20 juni 2012. (Foto: Johan Wouters)
