“De nieuwe vertaling van het Onze Vader is net iets anders. Het is dus even wennen.” Dit zegt Mgr. Liesen in het Geloofsgesprek van 4 december. “De nieuwe versie lijkt veel op de tekst die we kennen. Daar zit de moeilijkheid: je geheugen laat je struikelen, want de woorden zitten zó in je geheugen dat je goed moet opletten.”
Vorige week zondag, de eerste zondag van de Advent (27 november) werd de nieuwe vertaling van het Onze Vader ingevoerd in de liturgie. De vrijdag daarvoor vond een bijeenkomst plaats in het bisdom Breda voor pastorale beroepskrachten en belangstellenden. Samen maakten ze zich de nieuwe tekst en melodie al zingend eigen.
“Het klonk mooi,” zegt Leo Fijen daarover. Hij interviewt de bisschop na afloop van die bijeenkomst. Bisschop Liesen: “Dat is wat er gebeurt als je samen zingt en in harmonie bent, dan doet met de stem ook de ziel mee. Dat is de essentie van bidden; ‘verheft uw hart, we zijn met ons hart bij de Heer.’
Veranderingen
Het Onze Vader is het gebed dat Jezus zijn leerlingen geeft, als antwoord op de vraag van de leerlingen: “Heer, leer ons bidden” (Lucas 11, 1). Veranderingen in de nieuwe Nederlandse versie zijn: schulden, schuldenaren, beproeving.
“Waarom waren deze veranderingen nodig?” vraagt Leo Fijen de bisschop. Mgr. Liesen: “Het Tweede Vaticaans Concilie bracht een grote verandering. Eeuwenlang vierde de Kerk de liturgie in het Latijn. Die taal hoefde niet te worden aangepast. Maar als je gaat vieren in de volkstaal, zul je om de zoveel generaties opnieuw naar de vertalingen moeten kijken.” De bisschop legt uit dat taal zich ontwikkelt en dat woorden die vroeger vertrouwd waren dat nu minder zijn. Ook kan de betekenis van woorden veranderen.
Bekoring
De bisschop gaat in op de verandering van ‘bekoring’ naar ‘beproeving’. “Van de oudheid af is ‘bekoring’ makkelijk misverstaan. In de tijd van het Nieuwe Testament heeft Jakobus daar al iets over gezegd,” vertelt de bisschop. In de brief van de apostel Jakobus staat: “Niemand mag zeggen als hij bekoord wordt: Ik word door Gods toedoen bekoord. […] Wordt iemand bekoord, dan is het altijd door het trekken en lokken van zijn eigen begeerte” (Jakobus 1, 13-14).
De bisschop legt uit dat het woord bekoring tegenwoordig de betekenis heeft van aantrekkelijkheid, charme, schoonheid. “Dat zijn allemaal positieve waarden. Dikke woordenboeken geven aan dat er nog een speciale katholieke betekenis is, maar die is niet meer de algemene betekenis. Voor mensen die nu het Onze Vader leren is bekoring iets positiefs.”
Beproeving
Waar bid je voor als je God vraagt om je niet in beproeving te brengen? Bisschop Liesen: “God stelt altijd op de proef. Vanaf het begin worden mensen op de proef gesteld, God zoekt het beproefde geloof. God wil dat ons geloof groeit en sterker wordt. In onze verhouding met God, zoekt God de vruchten. Hij schudt af en toe aan de boom van ons leven om te zien welke vruchten eruit vallen. Dat betekent dat we moeten kiezen. Kiezen we meer voor Hem, of minder voor Hem? Dat is de keuze waar we altijd voor staan, de situatie waar God ons altijd in brengt: we moeten keuzes maken.”
“Vanaf de middeleeuwen is er in catechismussen veel geschreven over dit gebed. Er wordt altijd uitgelegd: God staat niet toe dat we boven onze krachten worden beproefd. De keuzes die we maken moeten de goede keuzes zijn. Daar vragen we om hulp. Want er komen momenten, dat de krachten waartegen wij staan groter en sterker zijn dan wij. Dan vragen we: breng ons niet in de beproeving. Breng ons niet in de beproeving die boven onze kracht uitgaat.”
