Vandaag, 28 juni 2016, publiceert de voormalige Commissie Deetman zijn slotmonitor. De slotmonitor overziet wat de R.-K. Kerkprovincie in Nederland de afgelopen vijf jaar deed om slachtoffers van seksueel misbruik en van excessief geweld tegen minderjarigen hulp, erkenning en genoegdoening te geven.
De Bisschoppenconferentie en de KNR zullen kennisnemen van de slotmonitor. De slotmonitor betreft een omgang met een pijnlijke geschiedenis en beschrijft een periode van vijf intensieve jaren van werken aan erkenning, genoegdoening en hulp. De Bisschoppenconferentie en de KNR zullen samen over de slotmonitor spreken.
Cijfers
Het aantal slachtoffers dat hulp, erkenning en genoegdoening heeft gekregen, is ruim tweeduizend. Het betreft hier slachtoffers van seksueel misbruik en van excessief geweld. Naar de stand van zaken van 1 juni 2016 betreft het 1.297 (gedeeltelijk) gegrond verklaarde klachten over seksueel misbruik, 144 klagers waarvan de klacht niet gegrond was verklaard maar in de slotactie erkend zijn, 420 klagers en melders over excessief geweld en minstens 369 klagers over seksueel misbruik met wie mediation- en schikkingsovereenkomsten zijn overeengekomen.
Van alle klachten heeft 98,4 procent op basis van de klachtenregeling, schikkingen en slotactie geleid tot erkenning van en genoegdoening voor het aangedane seksueel misbruik.
Algemene conclusie slotmonitor
De algemene conclusie van de slotmonitor is, dat de R.-K. Kerk zich ervan bewust is geworden dat erkenning, genoegdoening en hulpverlening jegens de slachtoffers ook een publieke functie heeft. De Commissie Deetman baseert zich in haar slotmonitor bij deze conclusie op wat de R.-K. Kerk heeft gedaan om het aangedane leed te erkennen en daarvoor genoegdoening en hulp aan te bieden. Ook nam de RKK ‘haar verantwoordelijkheid voor die klachten over seksueel misbruik die onvoldoende aannemelijk konden worden gemaakt. Die opdracht, waartoe breed is opgeroepen, ook door de Tweede Kamer, is uitgevoerd’, concludeert de Commissie Deetman.
De boodschap van de Commissie Deetman aan de Bisschoppenconferentie en de Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR) “is en blijft dat in het belang van de slachtoffers moet worden gehandeld. Nu, maar ook zolang het nodig blijft.” Volgens de voormalige onderzoekscommissie is hulpverlening “een plicht en verantwoordelijkheid die blijft bestaan na en naast erkenning en genoegdoening.”
Aanbevelingen
De voormalige onderzoekscommissie raadt de Bisschoppenconferentie en KNR aan om over wat in de laatste jaren hier in Nederland is gedaan hun zusterorganisaties in andere landen te informeren en deze rapportage ook beschikbaar te stellen ‘aan de hoogste leidinggevenden in het Vaticaan en aan de generalaten van ordes en congregaties.
Ook beveelt de Commissie Deetman, zoals eerder, de R.-K. Kerk aan om ook de komende jaren in jaarverslagen verantwoording af te leggen over de behandeling van klachten, van verzoeken om compensatie, over hulp en ondersteuning en over de omgang met schrijnende gevallen.
Het is belangrijk, benadrukt Deetman, dat de R.-K. Kerk hulp blijft bieden en het contact blijft onderhouden met al diegenen die daartoe behoefte voelen. Dat is nodig om – wanneer de pijn zich weer doet voelen – te doen wat nodig is: slachtoffers helpen en ondersteunen. Deetman noemt het een morele plicht en verantwoordelijkheid van de R.-K. Kerk om het beschaamde vertrouwen te herstellen.
Het klemmend advies om te blijven doen wat nodig is, betekent ook een dringende aansporing aan de Bisschoppenconferentie en de KNR om dat gezamenlijk te doen, aldus de oud-commissievoorzitter.
Aangegeven wordt dat het goed zou zijn voor alle slachtoffers van seksueel misbruik en excessief geweld als één lijn zou worden getrokken waar het gaat om hulp, erkenning en genoegdoening.
Met betrekking tot geheimhoudingsbepalingen roept de slotmonitor op, dat geheimhoudingsbepalingen in overeenkomsten met slachtoffers niet langer voor deze slachtoffers moeten gelden. Op basis van onderzoek naar 354 overeenkomsten tussen slachtoffers van seksueel misbruik en vertegenwoordigers van de RKK in Nederland stelt de slotmonitor vast dat er minstens 369 mediation- en schikkingsovereenkomsten zijn met slachtoffers. Hierbij gaat het in 18 gevallen om overeenkomsten met bisdommen (waarvan 6 met geheimhoudingsbepalingen) en in 351 gevallen om overeenkomsten met ordes en congregaties (waarvan in ieder geval 255 met geheimhoudingsbepalingen). Deetman constateert op basis van dit onderzoek een gebrek aan transparantie en dringt aan op een open omgang met deze overeenkomsten. Het onderzoek onder leiding van Deetman heeft feitelijk niet kunnen vaststellen dat hierbij sprake was van al dan niet bewust uitgeoefende dan wel gevoelde druk op slachtoffers om specifieke gevallen van seksueel misbruik buiten de openbaarheid te houden.
Jeugd- en pleegzorg
In breder verband zegt de slotmonitor: “De voormalige onderzoekscommissie spreekt de hoop uit dat ook afgewezen slachtoffers van seksueel misbruik in de jeugd- en pleegzorg, van wie klachten over seksueel misbruik onvoldoende aannemelijk konden worden gemaakt, een mogelijkheid krijgen voor erkenning en genoegdoening zoals de RKK die inmiddels kent.”
Download de persberichten en de slotmonitor via de website www.rkkerk.nl of zie www.onderzoekrk.nl
