Op 12 september 2015 publiceerde paus Franciscus de boodschap voor de Werelddag voor Migranten en Vluchtelingen die op 17 januari 2016 plaatsvindt. De titel van het document luidt: ‘Migranten en vluchtelingen dagen ons uit: Het antwoord van het Evangelie van de Barmhartigheid’.
Kardinaal Veglio, de president van de Raad voor de pastorale zorg voor migranten en reizigers presenteerde de boodschap. Deze boodschap is bijzonder actueel gezien de huidige vluchtelingencrisis. Tegelijkertijd sluit ze ook aan bij het heilig Jaar van Barmhartigheid.
De nood van vluchtelingen beantwoorden
In de boodschap concludeert paus Franciscus dat het aantal migranten toeneemt. Tijdens hun reis naar een betere toekomst zijn zij in toenemende mate slachtoffer van mensensmokkelaars. Als ze de reis overleven zijn hun moeilijkheden en angsten vaak niet voorbij. De paus signaleert dat in landen vaak een helder en consistent beleid ontbreekt dat de acceptatie van migranten bevordert en voorziet in een programma om hen te laten integreren in hun nieuwe omgeving met respect voor de rechten en verplichtingen van iedereen.
Maar dan spreekt het Evangelie van de Barmhartigheid ons geweten aan en belet ons om de ellende van anderen als vanzelfsprekend te beschouwen. Het roept ons op om, geïnspireerd door de theologische deugden van geloof, hoop en liefde, de nood van vluchtelingen te beantwoorden met werken van geestelijke en lichamelijke barmhartigheid.
Programma’s die de oorzaak aanpakken
Migranten maken een structureel onderdeel uit van onze samenleving. Het is onze taak te voorzien in programma’s die de oorzaak van migratie aanpakken en ingaan op de veranderingen die de huidige migratiestromen met zich meebrengen. De verhalen van miljoenen mannen en vrouwen confronteren de internationale gemeenschap met de gevolgen van humanitaire crises.
Broeders en zusters
Onverschilligheid en stilzwijgen maken de zaak alleen maar erger. De paus beklemtoont dat migranten onze broeders en zusters zijn op zoek naar een beter leven, ver weg van honger, armoede en uitbuiting. Volgens de paus is het niet alleen aan de migranten hun levensstijl te veranderen, maar ook aan de samenlevingen die hen ontvangen. De paus stelt de vraag hoe we deze ervaringen kunnen beleven als kansen voor daadwerkelijk menselijke groei en hoe de integratie van migranten bij kan dragen aan een wederzijdse verrijking van zowel de migrerende als de ontvangende partij.
De paus wijst erop dat de bijbelse openbaring ons oproept de vreemdeling te ontvangen en zo de deuren voor God te openen. In het gezicht van anderen ontwaren we immers het gezicht van Jezus Christus zelf. De paus is niet blind voor de discussies rond opvang van migranten, maar bepleit barmhartigheid en geeft aan dat ieder verantwoordelijk is voor zijn broeder of zuster.
Gastvrijheid
De zorg voor goede relaties met anderen en de mogelijkheid om vooroordelen te overwinnen vormen essentiële onderdelen van een cultuur van ontmoeting, waar we niet alleen geven maar ook ontvangen. Gastvrijheid groeit door zowel te geven als te ontvangen. In die zin moeten we migranten zien als mensen wier waardigheid beschermd moet worden en die bij kunnen dragen aan het algemeen welzijn.
De Kerk staat dan ook aan de kant van eenieder die het recht van elke persoon op een menswaardig leven verdedigt, primair door de ontwikkeling van het land van herkomst te bevorderen, zodat mensen niet hoeven te emigreren. Daarnaast moet de publieke opinie juist geïnformeerd worden, zodat er geen ongerechtvaardigde angst voor vluchtelingen ontstaat.
Niemand mag ook onverschillig blijven voor nieuwe vormen van slavernij die het gevolg zijn van criminaliteit. Criminele organisaties verhandelen vrouwen en kinderen en schakelen hen in als dwangarbeiders in de landbouw, visserij, de bouw en andere sectoren.
In het hart van het Evangelie van Barmhartigheid zijn de ontmoeting en het onthaal van de ander verweven met de ontmoeting met en de aanvaarding van God zelf. Een ander verwelkomen betekent God zelf verwelkomen. De paus roept de gelovigen op zich niet te laten beroven van de hoop en de vreugde van Gods barmhartigheid die geopenbaard wordt in de mensen die we gedurende onze reis ontmoeten.
- Lees de boodschap van paus Franciscus voor de Werelddag voor Migranten en Vluchtelingen (17 januari 2016) – Engelse tekst
(Bron: Vatican Information Service)
(Foto: R. Mangold)
