Op zondag 19 april 2015 herdenkt Wil Brand sm dat hij vijftig jaar geleden inde basiliek van de H. Willibrordus te Hulst tot priester is gewijd. Pater Brand behoort tot de congregatie van de maristen. Wil Brand is sinds 1973 als archivaris aan het bisdom verbonden.
In 1965 wijdde mgr. Th. A. Hendriksen, destijds hulpbisschop van Utrecht, hem tot priester samen met zijn confraters Jo Neve en Jan Kouijzer. Al deze drie priesters zijn afkomstig uit Zeeuws-Vlaanderen. “Bisschop De Vet was op dat moment ziek,” herinnert Brand zich. “Na mijn wijding werd ik benoemd tot assistent in Ewijk. Na twee jaar werd ik overgeplaatst naar Bergen op Zoom, eerst naar de Paulusparochie en vervolgens naar de parochie van Onze Lieve Vrouw van Lourdes. In 1974 vertrok ik als kapelaan naar de H. Laurentiusparochie in Dongen.” Wil Brand werd in 1981 pastoor van deze parochie op en ging in 2005 met emeritaat. Hij ging wonen in de communiteit van de maristen in Hulst en keerde zo terug naar zijn geboortestreek.
Wil Brand is van oudsher geïnteresseerd in geschiedenis. “Dit zit in mijn familie,” zegt hij. “Mijn vader en mijn broer zijn in Oost-Zeeuws-Vlaanderen gekende streekhistorici. Mijn zwager was leraar geschiedenis aan het Janseniuslyceum in Hulst. Vanuit deze belangstelling volgde ik de opleiding tot middelbaar archiefambtenaar. Deze rondde ik in 1973 af. Zo kon ik aan het bisdom beginnen. Het was aanvankelijk één dag en later is het een aanstelling voor één middag per week geworden.”
Wil Brand heeft op die middag niet stil gezeten. Hij publiceerde inventarissen van de gedeponeerde archieven van het bisdom Antwerpen, Haarlem, ’s-Hertogenbosch en Gent. Hij legt dit uit. “Het bisdom Breda heeft een gecompliceerde voorgeschiedenis. West-Brabant behoorde tot 1801 bij het bisdom Antwerpen. Het Zeeuwse deel van het bisdom ten noorden van de Westerschelde was tot 1956 onderdeel van het bisdom Haarlem en de gebieden van het vroegere dekenaat Geertruidenberg en het Land van Heusden en Alten vielen tot 1956 onder het bisdom ’s-Hertogenbosch. Zeeuws-Vlaanderen is nauw verbonden met de Vlaamse bisdommen Gent en Brugge. Dit kwam in 1841 bij hetapostolisch vicariaat Breda.”
Daarnaast werkte Wil Brand in 2003 mee aan de geschiedenis van het bisdom Breda die bij gelegenheid van het 150-jarig bestaan van het bisdom in 2003 verscheen.
“In 2007 is het oud-archief van het bisdom overgebracht naar het gemeentearchief van Breda,” vertelt pater Brand. “Toch is er op het bisdom nog volop aanwezig.” Hij denkt hierbij aan het archief van het kleinseminarie IJpelaar, verschillende persoonsarchieven en het archief van de kanselier. Momenteel ben ik hiermee bezig,” zegt hij.
Zo lang als het mogelijk is hoopt Wil Brand archivaris te blijven. “Ik kom hier graag. Ik heb altijd goede contacten gehad met de verschillende kanseliers. Ik werk met plezier voor het archief, al heeft mijn hoofdtaak primair in het pastoraat gelegen.”
