Vijf diakens van het Bisdom Breda zijn afgereisd naar Bisdom Paramaribo voor een tiental ontmoetingsdagen. Samen met hun partners verblijven zij van 10 tot en met 20 augustus 2019 in Suriname voor een programma van ontmoeting, studie en uitwisseling. Op deze pagina houden Ine Backhuijs en Jos de Kreek een reisverslag bij. Diaken Rob van Uden plaatst regelmatig updates op zijn Facebook-account (inloggen vereist).

Overzicht:
Dag 11: “De laatste dag”
Dag 10: “Terugreis in zicht”
Dag 9: “Sunny Point”
Dag 8: “Plantage Vierkinderen”
Dag 7: “Studiedag over kerkbeelden en ‘leerling zijn'”
Dag 6: “Maria Tenhemelopneming”
Dag 5: “PR & Media”
Dag 4: “Op bedevaart”
Dag 3: “De eerste studiedag”
Dag 2: “Ontvangst bij de bisschop”
Dag 1: “Onderweg”

 

Dag 11: “De laatste dag”

update: 21 augustus 2019

Zittend in de Kathedrale Basiliek, besef ik ineens, dit is de laatste keer dat ik het lichter zie worden en langzaam de zon binnen zie schijnen door de open ramen van dit prachtige gebouw. Vandaag vallen de vogels die in en uit vliegen extra op. De bisschop houdt zelfs even stil in het gebed tot ze uitgekwetterd zijn. Zo bijzonder!

Aan het eind van de viering mogen we als bezoekers uit het Bisdom Breda naar voren komen en krijgen we de zegen van bisschop Choennie. Dit versterkt ons gevoel van verbintenis dat we deze reis op hebben mogen bouwen met de mensen hier in het bisdom Paramaribo. Na het ontbijt in het bisschopshuis nemen we definitief afscheid. We maken ons klaar voor de terugreis en gaan met koffers vol cadeautjes en hele mooie herinneringen en ervaringen terug naar Nederland. Het is een reis om nooit te vergeten!

Ine Backhuijs

 

 

 

Ga terug naar de top van de pagina

Dag 10: “Terugreis in zicht”

update: 20 augustus 2019

Terugblik op de reis
Na de ochtendviering en het ontbijt lopen we in alle rust naar het Pastoraal Centrum aan de Prinsessestraat. Onderweg gaan we een winkel binnen met typische huishoudelijke artikelen. Leuk om hier iets voor het thuisfront te kopen. Het levert een zware rugzak op. Vandaag staat de evaluatie op het programma. Met inbreng van iedereen en onder de bezielende leiding van Gerda Misidjang kijken we terug op een waardevolle week die zowel voor de diakens in Suriname als de diakens in Nederland inspirerend en verrijkend is geweest. Er worden plannen gemaakt voor een vervolg en hoe dat vorm moet krijgen. Dit kan fysiek, maar zeker ook digitaal in een elektronische omgeving waarin colleges een platform kunnen bieden om samen met elkaar te leren.

Wat ons raakt
In de evaluatie worden ook een paar onderwerpen aangereikt die ons tijdens ons bezoek aan Suriname bijzonder geraakt hebben. Zo praten we over de omgang met daklozen en hoe zij geholpen kunnen worden zonder hen in hun waardigheid aan te tasten. We praten over een soort fonds dat goederen verzamelt waar behoefte aan is in arme parochies, denk aan kleding en bijvoorbeeld schoenen. Dit hoeft niet perse geld te zijn. Kunnen we niet iets organiseren om met vrijwilligers in Maria Garden aan de Paloeloeweg mee te bouwen aan de wederopbouw van dit centrum, gecombineerd met bezinning?

Check out … een bijzonder afscheid
De lunchpauze wordt aangekondigd, maar de Surinaamse diakens en hun vrouwen hebben nog een verrassing voor ons in petto. Ze hebben voor de diakenvrouwen een pangi met voor de mannen een bijpassende pangi die over de schouder wordt geknoopt. Onder feestelijk gezang en een gemeenschappelijke dans worden we zo een beetje Marron. Daarna gaan we willekeurig in twee rijen tegenover elkaar zitten. Gerda legt uit hoe de check out werkt. Je geeft degene die tegenover je zit een compliment en je verontschuldigt je voor onbedoeld kwetsend gedrag. Na elk gesprekje schuiven we een stoel op, net zolang tot we met iedereen hebben gesproken. Het is zo bijzonder om dit met elkaar te delen en eenieder in de ogen te kijken en de handen vast te houden. Zo brengt elke dag weer een nieuw cadeau op deze reis.

Ine Backhuijs

 

 

Ga terug naar de top van de pagina

Dag 9: “Sunny Point”

update: 19 augustus 2019

In het programma staat: ‘ontmoeting in de gemeenten op diverse locaties. De Nederlandse diakens gaan met de Surinaamse diakens mee voor de vieringen en daarna lunch bij hen thuis’. Ik kan hier niet de verhalen van ons allemaal vertellen en houd het dus bij mijn ervaringen. Peter en ik mogen mee met Lito Alantee. Hij werkt in de plaats Sunny Point.

Kansrijk Suriname
In Sunny Point is de organisatie ‘Kansrijk Suriname’ actief. Deze organisatie zet met vrijwilligers projecten op om mensen in kansarme gebieden te helpen. Volgens hen “komt de overheid hier niet”. Sunny Point is een grote wijk, 15 km buiten Paramaribo, die gebouwd werd in de tijd van de binnenlandse oorlog (1986-1992) en die min of meer gekraakt is door mensen die uit het binnenland gevlucht zijn voor die oorlog voordat de huizen inclusief infrastructuur klaar waren.

Sunny Point is “vergeten voor de voorzieningen van de stad en komt niet in aanmerking voor de voorzieningen van het binnenland” vertellen vrijwilligers van Kansrijk Suriname. Er wonen nu een paar duizend mensen. “Op veel plekken is geen waterleiding, er is bijna geen werkgelegenheid, veel criminaliteit, en er zijn heel veel kinderen, waar niets voor te doen is. Incidenteel wordt er wel het een en ander gedaan voor de kinderen daar, maar het is lang niet genoeg”.

Verkenning van de wijk
Lito haalt ons af bij ons guesthouse. Onderweg stoppen we nog even bij de Fatima parochie om geconsacreerde hosties op te halen. Het kerkgebouw van Lito is nog in aanbouw, er is geen tabernakel. Daarom kunnen er geen hosties bewaard worden en gaat Lito voorafgaand aan een viering bij een andere parochie langs. Helaas lukt het vandaag niet, in de Fatima parochie is de consecratie nog niet afgerond. Het wordt dus een gebedsviering.

Omdat we aan de vroege kant zijn, maken we nog een rondje door de wijk. Er blijken nog 7 andere Evangelische Kerkgenootschappen te zijn, die een concurrerende werking hebben voor de kerkgangers. Soms op een steenworp afstand. De mensen shoppen waar ze de viering het leukst vinden. Dat is een van de uitdagingen van de katholieke kerkgemeenschap in Sunny Point. De katholieke kerkgemeenschap is gestart door de zus van Freddy Todie, onder de carport van haar huis. Deze ruimte werd al snel te klein en men heeft de ruimte aan de overkant in gebruik genomen. Daar werd voorspoedig gestart met de bouw van een kerkje. Helaas heeft het bisdom het stuk grond niet aan kunnen kopen en blijkt er een eigendomsprobleem te zijn met de grond. Wat al gebouwd was, is gedeeltelijk weer afgebroken. Wat er nu staat bestaat uit een lage ommuring en een dak zodat ze beschermd zijn tegen zon en regen. Men is in onderhandeling met de eigenaar om hem een ander stuk grond aan te bieden zodat de kerk op deze plek kan blijven.

De zondagse viering
Voor aanvang van de viering druppelen de mensen binnen. Het gaat zoals bij elke parochie, spullen klaarzetten, de laatste afspraken maken, de instrumenten stemmen, de microfoons testen … De kerkgangers zoeken hun plekje, vrouwen met baby’s, kinderen en mannen. Voor aanvang van de viering staan we met een klein groepje in een aparte kleine ruimte om samen te bidden om een mooie dienst.

“We ervaren een enthousiaste viering, met live muziek die iedereen uit volle borst meezingt. Stilzitten is geen optie. We nemen deel aan deze dansende kerkgemeenschap en zingen en dansen mee daar waar we kunnen.”

We ervaren een enthousiaste viering, met live muziek die iedereen uit volle borst meezingt. Stilzitten is geen optie. We nemen deel aan deze dansende kerkgemeenschap en zingen en dansen mee daar waar we kunnen. De voertaal is Sranan waarin we enkele woorden herkennen en globaal in kunnen schatten wat gezegd wordt. Gelukkig vertaalt Lito regelmatig de belangrijkste dingen. Peter mag als diaken het evangelie lezen in het Nederlands. Ook ik mag een voorbede uitspreken. Aan het einde van de viering komen mensen naar voren om te getuigen van bijvoorbeeld het behalen van een diploma onder moeilijke omstandigheden of het herstel van een ernstige ziekte. In dankbaarheid naar Jezus wordt dit uitgesproken.

De kracht van gebed
Na afloop van de viering vraagt een vrouw om gebed. Zij heeft last van een demoon en vraagt om hulp. De leden van de gebedsgroep vormen een kring om haar heen en bidden om de kracht van Jezus, die de geest uit haar verjaagt en voor haar barmhartig is. Dit maakt diepe indruk op ons.

Lunch bij Lito en zijn vrouw Meriam
Na afloop zijn we welkom in het huis van Lito en zijn gezin. Al rijdend door de wijk groeten velen hem met verschillende titels: pater, dominee, diaken. Soms wordt een praatje gemaakt en zoals gebeurt op de terugweg Lito is ook een beetje taxi voor de mensen als hij naar de stad rijdt of weer terug. Meriam is al eerder naar huis gegaan, een paar straten verderop, om alles klaar te zetten. Er wacht ons een uitgebreide lunch in een huiselijke setting. Het is mooi om te zien hoe hun huis open staat. Oma komt langs, de kinderen en kleinkinderen lopen in en uit, de buurvrouw schuift mee aan tafel en helpt Meriam die herstellend is van een zware operatie. Het is een warme ontvangst waarin we mogen delen in de rijkdom van dit gezin.

Ine Backhuijs

 

 

 

 

 

Ga terug naar de top van de pagina

Dag 8: Plantage Vierkinderen

update: 19 augustus 2019

Na een week van ontmoeting, uitwisseling, studie en bezinning mogen we vandaag genieten van de Surinaamse natuur. De bus brengt ons naar plantage Vierkinderen. We rijden richting Zanderij, afslag Republiek. Aan de uitgestalde koopwaar in de stalletjes langs de weg zien we dat we in de buurt van water komen. Er hangen zwembandjes voor de kleintjes en badlakens. De weg wordt steeds smaller en we stoppen voor een hek. Mathilde heet ons welkom in haar buitenhuis en wijst de chauffeur waar hij de bus kan parkeren. We rijden over een hobbelig stukje gras tot vlak bij het huis.

Colakreek
Het is een prachtig huis met een grote veranda waar we in verschillende zitjes plaats kunnen nemen. Achter de veranda is een hek waarachter de Parakreek stroomt. Het is een aftakking van de Pararivier, in de volksmond Colakreek genoemd. Colakreek is bij uitstek de plek voor Surinamers om te recreëren, zo schrijft mijn reisgids. “Ze trekken in groten getale naar het verkoelende donkerbruine water (zo gekleurd door vallend blad). En anders dan de naam doet vermoeden, nee het water smaakt niet naar cola.

We genieten van de mooie idyllische plek die Mathilde zo ruimhartig met ons deelt. Ook het water brengt ons verkoeling. We kunnen een heel eind de kreek op zwemmen in beide richtingen. De diakenvrouwen hebben voor het eten gezorgd. Er wordt van alles neergezet. Een grote verrijdbare koelbox gevuld met ijs zorgt dat we koele drankjes kunnen drinken. Astrid heeft vruchtensap gemaakt en dat in flesjes ingevroren. Een heerlijke traktatie bij het eten! In de buitenkeuken wordt de laatste hand gelegd aan het eten. De vrouwen steken de handen uit de mouwen.

We genieten van soep, de roti en heri heri en ghul ghula, een typisch Surinaamse oliebol met een pittig papje erbij. Ondertussen worden een paar hangmatten opgehangen tussen de bomen om lekker te kunnen luieren. Na de maaltijd vallen her en der de ogen dicht. Een klein groepje neemt nog even een duik in het water voor we weer terug gaan naar
Paramaribo. We kunnen er weer tegen aan.

Ontvangst bij diaken Doll en en zijn vrouw Ingrid
In Suriname valt de avond snel en vroeg, zo rond 19.00 uur. Het is dan ook al donker als we bij Ingrid en Doll aankomen voor het diner. Alle diakens zijn uitgenodigd met hun vrouwen en alle medewerkers ter voorbereidingen en ondersteuning van deze reis. Het is een gevarieerd gezelschap. Het wordt een gezellige Surinaamse avond, heerlijk eten bereid door de familie Samiran. De familie geniet van de ontvangst en het verwennen van de gasten.

Het is eigenlijk de eerste avond van ons naderend afscheid. Er worden wederzijds cadeaus uitgewisseld die met een toespraak worden overhandigd. Er wordt gezongen, ook ter ere van Dolls’ verjaardag. We kijken terug op een fantastische avond waar hebben mogen genieten van een enorme gastvrijheid.

Ine Backhuijs

 

 

 

Ga terug naar de top van de pagina

 

Dag 7: Studiedag over kerkbeelden en ‘leerling zijn’

update: 18 augustus 2019

Acclimatiseren in Suriname
De wekker loopt weer vroeg af voor ons om op tijd in de ochtendviering van 6.30 te zijn. Het ritme hier begint langzaam te wennen. We worden niet meer midden in de nacht wakker op de Nederlandse ontwaaktijd. Ook de temperatuur begint te wennen. We passen langzamerhand ons tempo aan, hier lopen we iets minder hard. Vanochtend bij het binnenkomst voor het ontbijt voelde het zelfs koud aan met de airco! Dat zal wel weer tegenvallen als we terug zijn in Nederland. We gaan de warmte missen.

Studiedag
Vandaag neemt rector Norbert Schnell het voortouw in een studiedag over kerkbeelden. Diaken Guillaume Karsters leest voor ons 1 Kor. 12 vers 12-31 waarin de vergelijking van de kerk met het lichaam wordt beschreven, niets functioneert los van elkaar. Dit is de start van het programma. Na een korte inleiding wordt onze kennis getest met een kleine quiz met prikkelende vragen zoals bijvoorbeeld: Hoeveel ‘beelden/metaforen’ staan er in de bijbel? Het blijken er 96 + 1 te zijn. Gelukkig zijn het meerkeuzevragen en kunnen we ons gebrek aan kennis op dit gebied maskeren met een gegokt antwoord.

De kern van het verhaal is: het beeld van de kerk waarmee je werkt bepaalt HOE je werkt. In korte tijd worden ons chronologisch de volgende kerkbeelden toegelicht: Societas Perfecta, Lichaam van Christus, Kerk als sacrament, Volk Gods, Communio en Kerk als dienaar. In kleine groepen verkennen we daarna wat de rol van de diaken is in deze kerkbeelden en hoe de diakens daarmee omgaan.

De lunch
Zoals inmiddels gebruikelijk is geworden, nuttigen we samen de lunch. Meestal is het kip met rijst of met pasta. Soms gaat dit vergezeld met pom en kousenband. Natuurlijk worden we ook regelmatig getrakteerd op verse vruchten als bananen, papaja, mango’s, lekker! En zoals dat gaat bij een gezamenlijke maaltijd, ook nu komen de verhalen los. Enkelen borduren nog even voort op wat de studiedag aan nieuwe inzichten heeft gebracht, maar we hebben het ook over onze gezinnen, onze zorgen en onze vreugde. Zo gebeurt er veel aan tafel. De middag is verder aan ons, om 18.00 uur vervolgen we het programma van de studiedag.

Het vervolg … leerling zijn, een denkoefening
Het thema van de avond is: ‘leerling zijn van Christus’ Maar eerst onderzoeken we nog in welk kerkbeeld de diakens met hun werkzaamheden vallen zoals zij die op dit moment uitvoeren. Dit geeft een wisselend beeld van een traditionele invulling tot een vernieuwende aanpak, tot een geloven met gebed. We vervolgen met een denkoefening in navolging van de uitleg over de beelden. Als wij denken aan het woord ‘leerling’ wat roept dat bij ons op? Er komt van alles naar boven; leraar, examen, proefwerk, leervraag, willen leren en nog meer.

Nu is de denkoefening; Hoe kun je wat we nu allemaal opgesomd hebben omzetten naar het kerk zijn? We komen erop dat dat iedereen in de kerk leerling is van Christus, ongeacht zijn functie, allemaal van hoog tot laag, daarin is geen onderscheid. We realiseren ons dat leren in die zin ‘levenslang’ is en dat we op zoek gaan naar een vertaling voor ons kerkzijn. Zo hebben we vanavond een beetje ‘de geest gekregen’ om nog maar eens een beeld te gebruiken.

Ine Backhuijs

 

 

Ga terug naar de top van de pagina

Dag 6: “Maria Tenhemelopneming”

update: 16 augustus 2019

Na het ontbijt in het bisschopshuis vertrekken we per bus naar Groningen. Een plaatsje ten westen van Paramaribo. Het is een rit van 85 kilometer met een verwachte reisduur van anderhalf uur. Het duurt even voor we de stad uit zijn, want ook hier is het om 8 uur gewoon spitsuur. Onderweg naar Groningen genieten we van de natuur die we vanuit de bus kunnen zien. De weelderigheid van de begroeiing blijft ons verbazen. Suriname is dan ook het groenste land van de wereld met 90% oorspronkelijke bebossing.

Als we aankomen bij de Sint Tadeuskerk staat iedereen ons al op te wachten en wordt alles in gereedheid gebracht voor de heilige mis. Vandaag is het de feestdag van Maria Tenhemelopneming. Dat horen we terug in de marialiederen die we onder begeleiding van een gitaar samen zingen. Onderwijl horen we het geluid van spelende schoolkinderen op het plein. De kerk is een bijzonder gebouw, het dak lijkt te zweven boven de muren en er zijn veel ramen die open kunnen. Tijdens mis biedt een klein briesje enige verkoeling. Dat geeft de kerk en de viering een heel open karakter.

Stem aan de Amazone
Na de koffie gaat bisschop Choennie met ons in gesprek over een werkdocument ter voorbereiding van de bisschoppenconferentie in oktober in Rome. Centraal staat de zorg om het behoud van het Amazonegebied en streven naar ‘ het goede leven’, dat wil zeggen leven in harmonie met jezelf, de natuur, de ander en God. De Amazone is belangrijk voor ons wereldwijd ecologisch evenwicht. Disbalans veroorzaakt problemen als opwarming van de aarde, klimaatveranderingen en stijging van de zeespiegel op wereldwijd niveau. Het document is een start in het denken over kerkzijn en integrale ecologie. De visie is dat God zich openbaart in de schoonheid en de diversiteit van de Amazone.

De problemen worden in Suriname zichtbaar in de omgang met de rijkdommen van de grond en de bewoners van die grond. De natuur wordt geschaad en mensenrechten geschonden om de natuurlijke rijkdommen zoals bijvoorbeeld goud en hardhout te produceren. De oorspronkelijke bewoners, Marrons en Indianen, die nog in balans met de natuur leven, worden uit hun leefgebied verjaagd door multinationals en de overheid. Ook hun gebruiksrecht worden genegeerd. Daarnaast is er veel illegale kap en illegale jacht. De recente ‘goudkoorts’ brengt allerlei sociale problematiek naar de binnenlanden: criminaliteit, drugsgebruik, drankmisbruik.

Dit verstoort de balans in het Amazonegebied. De integrale ecologie is in wezen een roep van de aarde en van de armen. Er is een gebrek aan erkenning van de bewoners van het Amazonegebied. Stuwdammen, goud delven en houtkap zullen de ontwikkeling en de structuren van de oorspronkelijke bewoners vernietigen en vervuiling van het milieu bewerkstelligen. Het document beschrijft een profetische kerk, die in dialoog wil bewerkstelligen dat inheemse volken beschermd worden tegen verwoestende krachten om hier samen tegen te vechten.

 

Maria Garden
De middag brengt ons naar Maria Garden. We komen aanrijden via een zandweg waar de bus al dansend over de weg ons bij dit mini tuinbouwbedrijf brengt. Claudia Tjon Kiem Sang heet ons welkom en geeft een beknopte toelichting op dit project. Het maakte van oorsprong deel uit van het Maria internaat en is door de tijd heen door verschillende personen beheerd. Momenteel is het beheer weer onder de verantwoordelijkheid van het bisdom Paramaribo en is het dagelijks beheer in handen I-Ling en John. Zij doen dit volledig vrijwillig geholpen door nog twee Haïtiaanse vrijwilligers. Toen zij in oktober de herstart ter hand namen stond het gras nog manshoog. Gaandeweg hebben zij weer structuur in de landerijen gebracht en de infrastructuur met betrekking tot het waterbeheer ontdekt. Onvoorstelbaar hoe in zo’n korte tijd een vervallen omgeving weer nieuw leven ingeblazen kan worden!

Het doel van het project is om vruchten en groente te verbouwen. De verkoop moet voorzien in voldoende financiële middelen voor het Maria Internaat, gevestigd in Paramaribo. De meisjes komen eens in de maand een lang weekend helpen in de tuin. Ze mogen stekken en meehelpen met de nieuwe aanplant. Als over een tijdje het zwembad weer functioneert, kunnen zij daar ook nog lekker ontspannen. De gebouwen op het terrein worden stukje bij beetje opgeknapt. Ze gaan er een slaapzaal creëren zodat de meisjes kunnen overnachten en men wil een bezinningsruimte inrichten voor groepen uit het bisdom.

Tot slot vraagt John nog dringend om helpende handen, vrijwilligers met kennis van zaken die bereid zijn om een periode hun handen uit de mouwen te steken op dit project.
De middag sluit af met een wandeling over de percelen, uitleg over de aanplant en de beplanting en natuurlijk een verkwikkende kokosnoot van eigen land.

Ine Backhuijs

 

Extra: Interesse om stage te lopen bij het tuinbouwbedrijf in Saramacca? Download de projectomschrijving van het stageproject.

 

 

 

Diaken Rob van Uden doet via Facebook dagelijks (en vaak meerdere malen per dag) verslag van de diakenreis. Dat heeft de afgelopen dagen behoorlijk wat foto’s opgeleverd. Volg zijn belevenissen op Facebook. Hiervoor moet u op Facebook zijn ingelogd.

Ga terug naar de top van de pagina

 

Dag 5: “PR & Media”

update: donderdag 15 augustus 2019

Bisschop Choennie ontvangt ons in de conferentieruimte van het museum. Hierin hangen prachtige schilderijen van de hedendaagse kunstenaar Leo Wong die Moeder Aarde, De Schepping, De Kruisiging en Bescherming verbeelden. De ochtend staat in het teken van media en met name geloofscommunicatie en moderne media. Deze ochtend vertellen de verschillende medewerkers zowel uit Suriname als uit Nederland wat ze doen op dit gebied.

Bisdom Paramaribo
Faroz Abdoelrazak, communincatieregisseur van het bisdom Paramaribo, leidt de ochtend in. Hij benadrukt het belang van goede communincatie. Daarna neemt Melvin Mackintosh het woord. Hij is hoofdredacteur van ‘Omhoog’ de bisdomkrant van Paramaribo. Hij schetst de situatie als volgt; er wordt weinig copy aangeleverd voor de krant, hij constateert een digitale achterstand waardoor ze de taal van de kinderen niet meer spreken en er is een financieel aspect, de krant wordt te duur, hij heeft al vier pagina’s moeten schrappen. Er wordt veel gecommuniceerd via de app en iets minder via facebook, maar dit is op parochieel niveau.

Hij streeft naar een ideale situatie waarin gewerkt wordt met een integraal pastoraal communicatieplan waarbij samenwerking, samenhang en toewijding centraal staat. Duidelijk wordt dat je het samen moet doen om te kunnen evangeliseren via de (social) media.

Bisdom Breda
Diaken Egbert Bornhijm vertelt over de media in Nederland. In grote lijnen gebruiken de parochies een website die werkt als een praktisch informatieplatform. In de gegeven situatie ligt de nadruk op het vullen en actueel houden van de website en minder op de vraag met welk doel je dit doet, wie je wilt bereiken en wat wil je uitstralen als parochie. Daarbij wordt opgemerkt dat de gemiddelde parochiaan minder digitaal is dan de jongeren in de parochie. Wat helpt om hierin verandering te brengen is om een communicatieplan op te stellen en een redactie in het leven te roepen. Ook om de voorgaande vragen te beantwoorden en concreet te maken.

Missioneren
Diaken Sonny Waterberg vertelt over zijn project Begikerki. Dit is een initiatief dat is voortgekomen uit de Alpha cursus. Hij heeft een duidelijke boodschap, het is belangrijk om het bidden weer serieus te nemen en te getuigen van persoonlijke ervaringen over de relatie met God. Ze organiseren woord en gebedsdiensten waarin getuigenissen erg belangrijk zijn. Na de viering kan men nog in persoonlijk gebed in een kleine groep. Ze hebben een speciale mannengroep, en kindergroepen. De communicatie gaat vooral via Facebook, WhatsApp en radiouitzendingen. Het doel is om mensen aan de praat te krijgen over geloofsthema’s. Dat mensen trots zijn om te zeggen ‘Ik geloof’.

Van elkaar leren
Deze ochtend wordt duidelijk welke verschillen er zijn. De Surinaamse insteek is sterk gericht op verkondiging. Hoe breng ik het woord van God bij de mensen? De Nederlandse communicatie is vooral zakelijk en informatief. Op hun websites staat veel informatie over de organisatiestructuur, de vieringen en het team. De conclusie van de ochtend is dat we elkaar aanvullen. Nederland mag iets meer missionair en getuigend zijn terwijl Suriname aan de slag wil met communicatieplannen om meer structuur aan te brengen.

“De conclusie van de ochtend is dat we elkaar aanvullen. Nederland mag iets meer missionair en getuigend zijn terwijl Suriname aan de slag wil met communicatieplannen om meer structuur aan te brengen.”

Abadoekondre
Claudia Tjon Kiem Sang neemt ons ’s middags mee naar het internaat van het bisdom in Abadoekondre, in de buurt van Moengo. Een eindje rijden richting het oosten. Het internaat heeft de naam van de plaats overgenomen. Het internaat is in 1964 gesticht door de zusters van Oudenbosch om de kinderen van de Marron uit de omgeving rond Abadoekondre de kans te geven om naar school te gaan. Momenteel is die nood niet meer zo groot. Er zijn nu nog 26 kinderen intern naast de andere kinderen uit het dorp die hier ook naar school gaan.

Diaken Lito Alantee
Op locatie blijkt dat Lito zelf als kleine jongen op dit internaat heeft vertoefd. Hij herkent nog een aantal gebouwen, maar er is veel veranderd en en er is veel bij gebouwd in de bloeiperiode van het internaat. Hij heeft goede herinneringen aan die tijd, ook omdat hij het lievelingetje van de zusters was.

Diaken Sonny Waterberg
Ook hij heeft veel geschiedenis met deze locatie. Als kerkelijk werker is hij hier lange tijd actief geweest. Hij coördineerde een soort ontwikkelingswerk om de armoede bij de mensen aan te pakken. Vanuit zijn agrarische achtergrond activeerde hij de mensen om groente en planten te kweken. Tijdens de Binnenlandse Oorlog is hij tussen de verschillende strijdende partijen terecht gekomen en enige tijd gegijzeld geweest met zijn gezin. Opeens komt de geschiedenis heel dichtbij. We voelen mee in de ellende van die tijd en de moeilijkheden en de onmogelijkheden van het land in die tijd.

Het is mooi hoe hij getuigt van de wederopbouw en hoe hij de mensen activeert om zelf weer letterlijk te gaan bouwen aan hun toekomst. Als de wil er is kan hij vanuit de kerk nog extra steun bieden. We zijn diep onder de indruk. Na een enerverende busreis van twee uur wacht ons een lekker soepje.

Ine Backhuijs

 

 

Ga terug naar de top van de pagina

 

Dag 4: “Op bedevaart”

update: woensdag 14 augustus 2019

Voor het eerst van mijn leven ga ik op bedevaart. Vandaag vertrekken we vroeg in de ochtend met een snack in de bus, want de reis naar Batavia duurt lang. Eerst zo’n anderhalf uur in de bus om vervolgens nog een laatste stuk per boot af te leggen om bij de leprozenkolonie aan te leggen waar Peerke Donders gewerkt heeft. In de bus is er tijd voor bezinning op wat komen gaat. We zingen samen een lied en we bidden een rozenkransgebed rondom het thema van de gevangenneming, de veroordeling, de kruisiging en de dood en verrijzenis van Jezus. Het roept een sfeer van verbroedering op, gezamenlijk bidden met een voorbidder en dan telkens weer het repeterende antwoord van ons allemaal.

Batavia
De boot brengt ons over de rivier de Coppename naar de aanlegsteiger van het vroegere leprozendorp Batavia. In 1823 hier een gedeelte van het oerwoud weggekapt om plaats te maken voor een dorp voor de melaatsen. De verstotenen uit de samenleving werden hier gedropt, zonder enige voorzieningen. Het wordt een plaats van ellende. Hier wacht hen slechts het lot van de dood, onder mensonwaardige omstandigheden. Het is een zwaar kruis dat de melaatsen moeten dragen. Zonder verzorging, in het begin zonder huisvesting, moeten ze zichzelf in leven houden. Maar velen waren te ziek om hierin een bijdrage te leveren, omdat hun handen verminkt waren, hun voeten stompen geworden waren en stinkende etterende wonden hun lijf overdekten.

Petrus Donders
Eerder schreef ik dat Petrus Donders, in de volksmond Peerke Donders, vrijwillig naar Suriname is afgereisd. Hij trok zich het lot van de melaatsen aan. Vanaf 1855 ging hij bij hen in Batavia wonen. Hij was er om hen bij te staan, te troosten, wonden te verbinden en met hen hun kruis te dragen. Hij wilde hen niet laten vallen en hen nieuwe kansen bieden. Dit deed hij door de samen met hen te bidden en hen voor te bereiden op de naderende dood. Hiermee gaf hij hen hun waardigheid terug, zij deden er toe voor hem.

Kruisweg
In Batavia staat tegenwoordig een kruisweg opgesteld. Hierop zijn de traditionele afbeeldingen te zien, gekoppeld aan momenten uit het leven van Petrus Donders in het leprozendorp. Op deze manier wordt een parallel gelegd tussen het leven en lijden van Jezus en het leven van Peerke tussen de lijdende melaatsen. Samen zijn we deze kruisweg gegaan, in gebed, bezinning en gezang. Hoe zwaar is het kruis niet geweest, gedragen door de melaatsen!

Wat ons raakte was het bewustzijn wat zich op deze plaats heeft afgespeeld, de pijn, het lijden de onvoorwaardelijke steun van Peerke Donders aan de melaatsen. Maar ook de gelijkenis. In januari 1887, als zijn gezondheid hem zwak maakt, vraagt hij de mensen om hen heen nog even geduld met hem te hebben want ‘vrijdag om 3 uur zal ik sterven.’ En zo gebeurt het ook. Om stil van te worden …

Storm op het meer
Op de terugweg in de boot overvalt ons een tropische onweersbui. We zien hem aankomen, hij schuift langzaam op vanuit Batavia naar onze boot. De kracht van de natuur is imposant. Donder en bliksem vliegen ons om de oren, de zeilen aan de zijkanten van de boot behoeden ons voor de regen. De stuurman heeft moeite om door de sluiers van de regen zijn koers te zetten en gaat er bij staan. De aanlegplaats komt in zicht. In de stromende regen weet hij de boot aan te meren. De deining stuurt de achterkant van de boot in de mangroven. Gelaten wachten we tot de bui tot bedaren komt. Ongeduld brengt ons eerder bij de bus dan dat de bui ophoudt. Op de reis terug naar Paramaribo blijft de regen onze metgezel. Desondanks kijken we terug op een bijzondere dag.

Ine Backhuijs

 

 

Ga terug naar de top van de pagina

Dag 3: “De eerste studiedag”

update: dinsdag 13 augustus 2019

Na het heerlijke ontbijt met bisschop Choennie in het bisschopshuis, wandelen enkelen nog snel een rondje door het centrum van Paramaribo. Via de Palmentuin, het stadspark van Paramaribo waar net een nieuw Indianenmonument onthuld is, langs Fort Zeelandia en het presidentieel paleis weer door naar het Pastoraal Centrum van het bisdom.

Het ambt van de diaken
Onder leiding van diaken Vincent de Haas maken we eerst een kennismakingsronde om ons daarna te verdiepen in psalm 146. We doen dit aan de hand van de vragen wat deze psalm bij ons oproept over onze band met Christus en hoe we dit verbinden met ons werk in de parochie. Het geeft een veelzijdig beeld van wat we allemaal doen en vanuit welke motivatie we dit werk doen.

Na de gezamenlijke lunch keren we terug naar ons guesthouse waar we onder het geroffel van de regen op de daken even rust nemen. Om 18.00 starten we weer voor het tweede deel van de studiedag. Vincent heeft nu voor ons een uitdraai van de officiële beschrijving van de rol van de diaken zoals die in de kerkelijke boeken opgenomen is. Er worden drie taken onderscheiden: de onderwijzende, de heiligende en de bestuurlijke/caritatieve rol. Er staat nog bij dat deze laatste caritatieve rol het meest typisch is voor de diaken.

We bespreken in kleine groepjes hoe dit in de praktijk uitpakt voor de diaken en zijn vrouw. Die praktijk is meestal weerbarstiger dan de theorie. De discussies leveren veel inzicht in de situatie van de kerk in Suriname en in Nederland. We zien verschillen en veel overeenkomsten. Dit biedt aanknopingspunten om intensiever samen op te trekken. We hebben deze uitdagingen en we spreken dezelfde taal.

Als afsluiting van de dag zingen de Surinaamse diakens een mooi lied ter zegen en bemoediging. Gesterkt keren we terug naar ons verblijf. Vroeg naar bed, want morgen gaan we op bedevaart naar Batavia, de plek waar Peerke Donders gewerkt heeft voor de melaatsen.

Jos de Kreek

 

Ga terug naar de top van de pagina

 

Dag 2: “Ontvangst bij de bisschop”

update: maandag 12 augustus 2019

Bisschop Choennie ontvangt ons vanochtend voor het ontbijt. We mogen plaatsnemen in een mooie kamer met prachtige schilderijen aan de muur. Het blijkt een zaal van het kerkelijk museum te zijn. De bisschop gebruikt deze ruimte als ontvangstkamer voor grotere groepen. Dit geeft ons bezoek een bijzonder historisch randje.

Kathedrale Basiliek St Petrus & Paulus
Voorafgaand aan de eucharistieviering hebben we de Kathedrale Basiliek bekeken. Het is een imposant gebouw, volledig opgetrokken uit hout. Dat is niet alleen de kracht van het gebouw, het is ook een grote uitdaging in een tropisch klimaat waar vocht langzaam in elk gebouw trekt. Ook de basiliek ontkomt daar niet aan. Met een vooruitziende blik en met aandacht voor het behoud van de natuur wil bisschop Choennie een bos aan laten planten dat op termijn voorziet in het onderhoud van de basiliek.

Peerke Donders
Voor Peerke Donders is een apart altaar ingericht, waarvoor een graftombe staat met relikwieën. De relatie met Peerke Donders (1809-1887) schept een speciale band. Hij is in Tilburg geboren als zoon van een arme arbeider. Al vroeg wilde hij priester worden, maar daarvoor was geen geld voorhanden. In ruil voor knechtenwerk heeft hij bij het kleinseminarie in Beekvliet in Sint Michielsgestel toch zijn opleiding kunnen volgen. Hij is zijn roeping als priester verder gevolgd en is in Suriname uitgekomen. Daar heeft hij zich vooral ingezet voor de melaatsen en de slechte positie van de slaven. Voor deze bijzondere levenswijze is hij zalig verklaard door de paus. De Surinamers zelf dragen hem, om wat hij gedaan heeft voor de mensen, nog steeds op handen.

Ter voorbereiding van deze reis zijn we met de groep op bedevaart naar het geboortehuis van Peerke Donders in Tilburg geweest. De eenvoud van zijn leven en de onvoorwaardelijke dienstbaarheid van hem aan de zwakken en verstotenen uit de samenleving is indrukwekkend.

Samen vieren
De zondagse viering heeft vandaag een uitbundig karakter. Ondanks het ontbreken van het koor vanwege een uitvoering later op de avond is er veel muziek en zang in de viering. Als openingslied klinkt een lied dat ik nog ken uit mijn kindertijd ‘Dank u voor deze nieuwe morgen’, maar dan met een Surinaams sausje, een beetje swing, percussie en veel vreugde. Vincent de Haas en Ryan Ketelaar assisteren als diaken naast bisschop Choennie als celebrant, Norbert Schnell en Esteban Kross als concelebrant en de diaken van de parochie Doll Samiran. Het is een warme vreugdevolle viering waarin iedereen participeert in woord en gezang. Na afloop kunnen we in het parochiehuis terecht voor een koud watertje of een vers sapje.

Ontmoeten
Voor de lunch zijn we uitgenodigd door Irma en Gerard ten huize Lo Tam Loi. Zij zijn actieve vrijwilligers van de parochie St. Petrus en Paulus van de kathedrale basiliek. Onder het genot van een smaakvolle Chinese lunch zijn we het gesprek aangegaan met Esteban Kross, bisschop Choennie en Paul Tjon Kiem Sang over het kerkewerk in Paramaribo. Natuurlijk hebben we dat ook in een wereldwijd perspectief geplaatst en zoals dat gaat bij zulke gesprekken: en passant zouden we de hele wereld kunnen verbeteren.

Act of talent
Voorafgaand aan het diner bij de bisschop en de ontmoeting met alle Surinaamse diakens hebben we het jaarconcert van de School voor Jong Talent Suriname. Deze school maakt deel uit van een samenwerkingsverband van vijf RK scholen die zich gespecialiseerd hebben in talentgericht onderwijs. Er is een nauwe samenwerking tussen de kerk en de school. Esteban Kross is voorzitter van het bestuur van de school. Vanuit de school kunnen de leerlingen doorgroeien naar het jongerenkoor dat de kerkvieringen opluistert. Ook het combo dat de vieringen muzikaal ondersteunt is afkomstig van deze school.

Het jaarconcert is een succes. Zowel de allerkleinste als de oudere leerlingen laten zich van hun beste kant zien. Het thema van de uitvoering staat in het teken van de ecologie. Onder de verzamelnaam ‘Plastic’ laten de leerlingen hun kunstzinnige beschouwing op het probleem hiervan zien.

De laatste liederen, onder de bezielende leiding van Albert Arens (bekende Nederlandse componist van liturgische liederen voor jongeren) laten goed horen tot welk een geweldig hoog niveau deze talentschool opleidt.

Ine Backhuijs

 

 

 

 

Ga terug naar de top van de pagina

 

Dag 1: “Onderweg”

update: zaterdag 10 augustus 2019

Na een vlucht van negen uur landden we zaterdag 10 augustus op ‘Zanderij’, de kleine vluchthaven van Paramaribo. Zodra we de trap van het vliegtuig betreden omarmt de Surinaamse warmte ons. We zitten nog in het staartje van de regentijd en een klein buitje druppelt over ons heen. Paul Tjon Kiem Sang, de secretaris generaal van het bisdom Paramaribo, loodst ons door de douane en heet ons hartelijk welkom namens bisschop Choennie van het Bisdom Paramaribo. De reis vervolgt met een taxibus van het vliegveld naar Paramaribo stad. Dat biedt ons de gelegenheid alvast een eerste indruk op te doen van Suriname. De verwachte reisduur is een uur, maar door de regen, de drukte en de staat van de weg arriveren we uiteindelijk na twee uur bij ons guesthouse.

De reis voert ons langs Lelydorp. Aan de kant van de weg zien we woningen en allerlei gebouwtjes, opgetrokken tussen de weelderige begroeiing. De neerstromende regen versterkt dit beeld. Naarmate we dichter bij Paramaribo komen wordt de uitstraling van de huizen luxueuzer en stadser. De handgeschilderde reclames op de gevels zijn nog net te lezen bij het vallen van de avond. Bij ons guesthouse YWCA ontmoetten we de reeds gearriveerde rector Norbert Schnell en worden we verwelkomd met soep en rijst. Op de kamers is gelukkig airco.

Vermoeid van de reis gaan we slapen om de volgende morgen wakker te worden met stadse geluiden (sirenes) en het geluid van verkeer en vogels. Ondanks de vijf uur tijdsverschil hebben we een goede nachtrust kunnen maken. Door het raam zie ik Paramaribo bij daglicht. Hoe anders dan wij gewend zijn! Vandaag starten we met de zondagse eucharistieviering in de houten Kathedrale Basiliek van de St. Petrus en Paulus. Ik ben benieuwd wat de dag ons verder brengt.

Ine Backhuijs

Ga terug naar de top van de pagina