Vicaris-generaal Marc Lindeijer SJ schotelde op vrijdag 15 oktober 2021 de deelnemers aan de jaarlijkse dag voor emeriti een flinke maaltijd voor. Hij hield een gedegen lezing over het thema synodaliteit, dit in aanloop naar de bisschoppensynode van 2023 die in dit teken zal staan. De bijeenkomst vond plaats in Centrum Bovendonk te Hoeven.
Het was duidelijk dat de emeriti blij waren elkaar na twee jaar weer te ontmoeten. Er waren 54 deelnemers terwijl 52 personen zich hadden afgemeld. Volgens vicaris Wiel Wiertz, de verantwoordelijke bisschoppelijk vicaris voor de emeriti, getuigde dit van een grote betrokkenheid. Ook hij toonde zich verheugd dat deze bijeenkomst weer mogelijk was. Vicaris Wiertz sprak in zijn welkomstwoord de namen uit van de emeriti die de afgelopen twee jaar overleden waren. Bisschop Liesen sprak een een kort gebed voor hen uit.
Synodaliteit
Na de verwelkoming stelde Marc Lindeijer zich kort voor en ging in op het thema synodaliteit. In april 2020 is hij komen te werken in het bisdom Breda als vicaris-generaal, speciaal belast met de zorg voor de missionaire Kerk. De eerste activiteit waarbij hij betrokken was, was de Pinksterestafette in de zomer van 2020. In een estafettevorm gingen groepen parochianen met elkaar in het gesprek over wat hen bezielde. Vervolgens schreven de parochies elkaar een geloofsbrief. Marc mocht bij de meeste geloofsgesprekken aanwezig zijn. Voor de deelnemers aan deze gesprekken bleek dit een weldadige ervaring. Zij vroegen zich af waarom ze dit niet meer deden. Binnen de Kerk vergaderen we veel maar we spreken nauwelijks over ons geloof. Volgens pater Marc vormt het enthousiaste onthaal van de geloofsgesprekken een duidelijk teken van hoop.
Geloof, leerling-zijn en gemeenschap
Daarna was hij betrokken bij het schrijven van de visietekst van het bisdom Breda. Deze tekst is richtinggevend voor de komende jaren. Marc Lindeijer maakte duidelijk waarom het aantal jaren niet gespecificeerd is. De tijd is niet van ons maar van God. De visietekst cirkelt rond drie begrippen. Het eerste kernwoord is het geloof. Het geloof geeft de Kerk recht van bestaan. Als het geloof verdampt, blijft er een lege huls over in de vorm van grote gebouwen en instituten. Voor een levendige gemeenschap is zowel het uiterlijk als het innerlijk van belang. Het tweede kernbegrip is leerling-zijn van Jezus Christus. We zitten aan de voeten van de Heer en luisteren naar Hem. We peilen naar datgene waartoe Hij ons oproept. Het is gemakkelijk de oren te sluiten voor de radicaliteit van het Evangelie maar dit Evangelie is ook een boodschap vol vreugde. Ten derde vormen we als leerlingen van Jezus een gemeenschap.
Volgens pater Lindeijer vormen deze drie elementen samen de sleutel tot het succes van de geloofsgesprekken. Als dit mogelijk is, heeft de Kerk volgens Hem zeker toekomst. De laatste alinea van de visietekst draagt als titel “De Weg”. De weg is Jezus Christus zelf.
Waar groeide ons hoop, waar ons geloof en waar onze liefde?
Nu nodigt paus Franciscus ons uit, aldus Lindeijer, om in het synodale proces deze weg te gaan en samen met elkaar over ons geloof te spreken. We kijken terug op de weg die wij afgelegd hebben en vragen ons af welke ervaringen we hebben opgedaan, als gelovige, als priester, diaken, pastoraal werker en bisschop. Het zijn ongetwijfeld goede ervaringen geweest maar ook pijnlijke. Hierop kijken we in de komende maanden terug. Het gaat erom om de patronen onder de feiten te ontdekken. Waar groeide ons hoop, waar ons geloof en waar onze liefde? Waar werd ons geloof bevestigd? Waar hadden we het gevoel dat de Heilige Geest ons voort dreef? Dit geldt niet alleen voor de mooie momenten in ons bestaan maar ook wanneer het donker wordt kunnen we een sprankje hoop zien dat verschilt van de illusie.
We gaan met elkaar in gesprek maar nog belangrijker is dat we in het synodaal proces naar elkaar luisteren en ons af te vragen wat er resoneert in ons hart als de ander spreekt.
Deze onderscheiding vormt de uitdaging voor de komende maanden. Uit de visietekst blijkt dat we dit samen met de Heer moeten doen. Ieder van ons telt op die weg. We mogen niemand achterlaten en ook niet te hard vooruit rennen. We gaan met elkaar in gesprek maar nog belangrijker is dat we in het synodaal proces naar elkaar luisteren en ons af te vragen wat er resoneert in ons hart als de ander spreekt. Pater Lindeijer hoopt dat de deelnemers aan deze gesprekken een kleine nota schrijven en deze naar de bisschop sturen. Deze worden samengebracht in een document dat naar Utrecht gaat en zo, via de Europese bisschoppenconferentie, naar paus Franciscus. “En misschien dat paus Franciscus, wanneer hij op een avond al die dossiers doorwerkt, stoot op de bijdrage van het bisdom Breda en dan denkt: “Wat ze daar gezegd hebben, is waar. Dat neem ik op in mijn volgende apostolische exhoratie,” verstoutte Marc Lindeijer zich te zeggen. De uitkomsten van deze consultatieve fase liggen aan de basis van het werkdocument van de bisschoppensynode over synodaliteit die in het najaar van 2023 gehouden wordt.
De lezing van pater Lindeijer zorgde in ieder geval voor enthousiasme bij de emeriti. Sommigen stelden zelfs voor om als groep een bijdrage te schrijven. Anderen deden suggesties voor het gebruik van de sociale media en digitale mogelijkheden als zoom om bij elkaar te komen terwijl weer anderen verwezen naar de ervaringen van andere kerkprovincies zoals de Duitse waar een zekere ervaring is met dit synodale proces. Bisschop Liesen merkte op dat de voorbereiding verschilt van de andere bisschoppensynodes. Volgens hem zijn de bisschoppen er meer bij betrokken. Het gaat erom dat we op deze manier gaan werken. Hij vertrouwt erop dat als het synodale proces van start gaat en het goed uitgevoerd wordt, er iets moois ontstaat.
Pater Marc Lindeijer SJ: Het gaat erom om de patronen onder de feiten te ontdekken. Waar groeide ons hoop, waar ons geloof en waar onze liefde? Waar werd ons geloof bevestigd?
