Op 10 februari 2021 opende koning Willem-Alexander op feestelijke wijze het jaar van het Brabantse kloosterleven. Zuster Margriet, overste van de franciscanessen van Mariadal te Roosendaal was bij deze digitale opening aanwezig.
Voor de website van het Bisdom Breda gaat zij in op de achtergronden van het ‘Jaar van het Brabantse kloosterleven’. “Het is een initiatief van de provincie Noord-Brabant,” licht zij toe. “De aanleiding ligt in een viertal kloosterjubilea van hoofdzakelijk Oost-Brabantse kloosters.” Ze noemt ze op: “Het gaat om de abdij van Berne te Heeswijk-Dinther. Zij vieren dat de norbertijnen 900 jaar geleden, in 1121, werden opgericht. De norbertinessen van Sint Catharinadal bestaan 750 jaar. Hun oorsprong ligt in Vroenhout, een buurtschap tussen Roosendaal en Wouw. De clarissen te Megen bewonen hun klooster dit jaar 300 jaar. Hun gemeenschap is 250 jaar ouder. De kruisheren in Sint Agatha (nabij Cuijk) leven als 650 jaar op dezelfde plek. Hun klooster is het oudste Nederlandse klooster dat onafgebroken door dezelfde orde bewoond is.”
“In Sint Agatha is ook het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven gevestigd,” vervolgt zuster Margriet. “Omdat ik voorzitter van het bestuur ben, vroeg de directeur van dit centrum, Marga Arendsen, mij of ik bij de opening van het jaar aanwezig wilde zijn. Dat was toch wel een bijzondere ervaring,” vertelt ze. “Zo heb ik bij de opening een woord mogen spreken. Daarna mocht ik deelnemen aan een virtuele ontmoeting met koning Willem-Alexander samen met de vier oversten van de jubilerende kloosters en de jezuïet Jan Peters. Pater Peters is de voorzitter van de Stichting Sint Aegten die het materieel erfgoed van de kruisheren beheert. We hebben gesproken over de betekenis van het kloosterleven. Willem-Alexander was oprecht geïnteresseerd. Hij vroeg ook hoe wij naar de toekomst keken. Hij merkte op dat wereldwijd de rooms-katholieke Kerk groeit. Hij informeerde of wij hier troost uit putten en hier kracht aan ontlenen. Wij antwoordden bevestigend. We spraken ook over de oecumenische openheid binnen veel kloosters. Koning Willem-Alexander bracht ook zijn eigen ervaring met de oecumene in. Koningin Maxima is rooms-katholiek net als verschillende van zijn familieleden. De koning vindt dit verrijkend. De koning zei dat koningin Maxima en hij zich goed herkennen in de christelijke waarden die hen beiden bezielen.”
“De kern van ons leven is echter niet veranderd. Het blijft onze levensopdracht om ons in dienst te stellen van God en de naaste. Deze diepe onderlaag is van levensbelang. Als deze ontbreekt, houd je het kloosterleven niet vol.”
“De provincie heeft veel werk gemaakt van het Jaar van het Brabantse Kloosterleven,” vindt zuster Margriet. Ze somt verschillende activiteiten op. “Zo zet de provincie wandelroutes uit, zijn er podcasts, is er een tentoonstelling in het Erfgoedcentrum te Sint Agatha, een website en een nieuwsbrief. In een van de podcasts kom ik zelf aan het woord.”
“Tot nu toe spelen de meeste activiteiten zich in Oost-Brabant af,” merkt zuster Margriet op. Zelf vraag ik me af of we met de franciscanessen van Dongen, Etten en Oudenbosch nog iets gezamenlijks kunnen organiseren. Je merkt dat bij de provincie met name de beschouwende ordes in beeld zijn. Zij vallen op. De meerderheid van de Brabantse kloosterlingen behoorde echter tot de zogenaamde actieve congregaties. Deze zijn in de negentiende en twintigste eeuw ontstaan. Ze waren vooral actief in de ziekenzorg, het onderwijs en de missie. Dit werk is weggevallen en overgenomen door de overheid. Hierdoor is onze zichtbaarheid weggevallen.”
“De kern van ons leven is echter niet veranderd. Het blijft onze levensopdracht om ons in dienst te stellen van God en de naaste. Deze diepe onderlaag is van levensbelang. Als deze ontbreekt, houd je het kloosterleven niet vol. Het is niet eenvoudig om samen te leven met een groep vrouwen die elkaar niet gekozen hebben, verschillende achtergronden hebben, verschillende opleidingen en geen familie of vriendinnen zijn. Wij worden samengehouden door de vier pijlers die onze stichteres, mère Marie-Joseph, geformuleerd heeft. Dit zijn de onderlinge liefde, de eenvoud, de opgeruimde vlijt en werkzaamheid en de onthechting. Door het dagelijkse gebed en de dagelijkse meditatie richten we ons op deze kernwaarden. Het gaat er in het kloosterleven om dat je meer mens wordt, echt mens voor de ander. Dat blijft, ook al valt het werk weg.”
- Eind 2020 verscheen het boek ‘Met biddend hart’ over de geschiedenis van deze Roosendaalse congregatie;
- Bezoek de website Brabants Kloosterleven.
Screenshot van de website Brabantskloosterleven.nl
