Op woensdag 23 maart hield bisschop Van den Hende in Den Haag een inleiding tijdens een symposium van hindoes en rooms-katholieken over duurzaamheid. De bisschop was uitgenodigd als bisschop-referent voor de interreligieuze dialoog. In zijn inleiding lichtte de bisschop het katholieke denken over duurzaamheid toe vanuit de Bijbel en diverse kerkelijke documenten.
Bijbel
Bisschop Van den Hende: “De katholieke visie op duurzaamheid baseert zich allereerst op het Bijbelse gegeven dat God staat aan het begin van alle leven. In het boek Genesis wordt verkondigd dat God alles geschapen heeft, dat God een bijzondere plaats in de schepping heeft toegekend aan de mens. In het eerste hoofdstuk van Genesis staat: ‘En God schiep de mens als zijn beeld; als het beeld van God schiep Hij hem; man en vrouw schiep Hij hen’ (Gen. 1, 27).”
Bijbelse opdracht
“Het geschapen zijn naar Gods beeld en gelijkenis en de daaruit voortkomende opdracht heeft betrekking op een functionele vertegenwoordiging die de mens namens God te vervullen heeft ten opzichte van de schepping en de andere schepselen. Het is wezenlijk om te beseffen dat de mens de opdracht heeft ontvangen om in zijn doen en laten naar God te verwijzen.”
‘Vruchtgebruik’
Steunend op het scheppingsgeloof en een Bijbelse mensvisie wordt al vroeg in de theologie onderscheid gemaakt tussen gebruiken en genieten. Bisschop Van den Hende: “Juist omdat de mens de schepping heeft ontvangen en God de schepping aan de mens heeft toevertrouwd, kan er nimmer sprake zijn van het louter gebruiken van de schepping alsof je als mens de eigenaar zou zijn. Integendeel, de mens heeft een bijzondere plaats in de schepping als de bekroning ervan. De mens draagt verantwoordelijkheid als rentmeester. Er kan dan ook geen sprake zijn van gebruiken zondermeer, maar eerder van vrucht gebruiken.”
Solidariteit tussen rijk en arm
De bisschop ging daarna onder meer in op de boodschap van paus Johannes Paulus II bij gelegenheid van Wereldvrededag 1990, getiteld ‘In vrede met God de Schepper, de vrede met de gehele schepping’, en op de encycliek ‘Caritas in veritate’ van paus Benedictus XVI.
Paus Johannes Paulus II formuleert in zijn boodschap twee basisprincipes, namelijk dat respect nodig is voor de orde van de schepping, en dat de aarde een gemeenschappelijk erfgoed is waarvan allen de vruchten mogen plukken. Bisschop Van den Hende: “Paus Johannes Paulus II wijst op de gevaren die het milieu bedreigen zoals armoede, oorlog en de hedendaagse levensstijl: matiging, soberheid en discipline moeten het leven van alledag bepalen.” Dit betekent dat er een nieuwe solidariteit nodig is tussen rijk en arm.
