De heilige Catharinaparochie in Oosterhout organiseert van 14 februari tot 19 maart 2016 een tentoonstelling over de lijkwade van Turijn. De tentoonstelling is te zien in de basiliek van Sint Jan de Doper aan de Markt van Oosterhout en vindt plaats in het kader van het heilig Jaar van de Barmhartigheid.
Voeding voor hen die twijfelen of zoeken
Hennie van Hattum, pastoraal werkster in deze parochie, nam het initiatief voor deze tentoonstelling. “Hij past juist erg goed in het Heilig Jaar van de Barmhartigheid. Veel mensen kennen wel de lichamelijke werken van barmhartigheid maar we willen ook voeding aanreiken aan hen die twijfelen of zoeken. Wij knopen zo aan bij de traditie van de geestelijke werken van barmhartigheid. De tentoonstelling krijgt een goede response en wordt goed bezocht,” aldus Hennie.
De vrijwilligers, die in de basiliek als gastheer en gastvrouw functioneren, bevestigen dit. Ad Kouwelaar meldt dat er per week ongeveer 200 mensen komen. “We zijn van dinsdag tot en met zaterdag van half twee tot vier uur ‘s middags geopend. We hebben steeds bezoekers.
Door deze tentoonstelling trek je ook een ander publiek dan de reguliere kerkgangers. Soms maak je aparte dingen mee. De afgelopen week was er een vrouw uit Ecuador. Op de tentoonstelling ligt een kopie van een beeld van de man van de lijkwade, dat gemaakt is door de Italiaanse beeldhouwer Luigi E. Matti. Deze vrouw barstte, bij het zien van dit beeld, in huilen uit. Ze streelde het beeld op alle mogelijke manieren. Je zag in haar een Latijns-Amerikaanse vroomheid. Er zijn ook sceptici onder de bezoekers. Sommigen worden toch aan het denken gezet.”
‘Ik ben er anders tegen aan gaan kijken’
Dit is ook Ad Kouwelaar overkomen. “Aanvankelijk was ik vrij pessimistisch over het idee,” erkent hij eerlijk. “Ik heb, toen Hennie me vroeg, toch mijn medewerking toegezegd. We zijn voorbereid door lezingen van de Leidse pastoor Jeroen Smith en Pieter Kohnen. Daardoor ben ik anders tegen de lijkwade gaan aankijken. Zo vind ik het sterk dat alle pogingen om de authenticiteit van de lijkwade te ontkrachten tot nu toe schipbreuk hebben geleden. Er zijn ook details op te zien die een middeleeuwse vervalser niet kon weten.” Ad illustreert dit met een voorbeeld. “Bij de afbeelding van het linkeroog is een muntafdruk te zien. Geleerden hebben deze geïdentificeerd als een munt die rond 29 na Christus geslagen is door Pontius Pilatus.”
“Desondanks staat het ieder vrij te geloven,” vervolgt hij. “De tentoonstelling laat de vraag naar de authenticiteit open. Ze spreekt ook niet over Jezus Christus maar over de ‘Man van de lijkwade’, al zijn de overeenkomsten van de afbeelding met datgene wat we weten uit het Passieverhaal bijzonder treffend.”
Geschiedenis van de lijkwade
De lijkwade is een van de belangrijkste relieken van het christendom. De eerste vermelding in West-Europa dagtekent uit 1349. Toen dook in Lirey (in de omgeving van Troyes, de toenmalige hoofdstad van de Franse streek Champagne) de lijkwade voor de eerste maal op. In 1355 is hij in de kerk van deze plaats voor de eerste maal tentoongesteld. Mogelijk is hij door kruisvaarders naar Lirey gebracht. In 1453 is de lijkwade verkocht aan Lodewijk I, hertog van Savoye. In 1578 is hij overgebracht naar Turijn, waar de lijkwade nog steeds wordt vereerd. Paus Johannes Paulus II zei op 24 mei 1998 bij zijn bezoek aan de kathedraal van Turijn over de lijkwade: “Wat voor de gelovigen boven alles geldt, is dat de lijkwade een spiegel is van het Evangelie. Wij kunnen niet ontkomen aan het idee dat de afbeelding op de lijkwade een diepe relatie heeft met wat het Evangelie vertelt over Jezus’ lijden en dood, zodat iedere persoon met enig gevoel zich van binnen geraakt en bewogen weet bij het aanschouwen van dit beeld.”
Meer informatie
De tentoonstelling is tot 19 maart te bezichtigen in de basiliek van Sint Jan de Doper aan de Markt in Oosterhout. De kerk is van dinsdag tot en met zondag geopend van 13.30 uur tot 16.00 uur en vrijdagavond, op de koopavond van 19.00 uur tot 21.00 uur. De toegang is gratis. Er wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd.
- Download de ‘werkkaartjes voor barmhartigheid’ uit het Bisdommagazine (2015-4)
