Op maandag 14 mei verzorgde diaken René de Weerd van de kathedrale parochie te Breda een inleiding over de constitutie over de heilige liturgie ‘Sacrosanctum Concilium’. Deze lezing was de vierde in de lezingenreeks over het Tweede Vaticaans Concilie die het de kathedrale parochie in samenwerking met het bisdom van Breda organiseert.
Plaatsbepaling van het document op het Concilie
Diaken De Weerd ging in op de voorgeschiedenis van het document, het document zelf en de receptie binnen de Wereldkerk en Nederland in het bijzonder. De constitutie ‘Sacrosanctum Concilium’ is het eerste document dat het Tweede Vaticaans Concilie goedkeurde. Dit was mogelijk door de bijdrage van de Liturgische Beweging. Al in de jaren vijftig van de vorige eeuw vonden er diverse liturgische vernieuwingen plaats. Diaken De Weerd noemde onder andere de Liturgie van de Goede Week en de liturgie van de Paaswake.
Diaken De Weerd tekende aan dat er in de eerste ontwerptekst weinig veranderd moest worden. De concilievaders spraken het meest intensief over het gebruik van de volkstaal, de lekencommunie onder twee gedaanten, de mogelijkheid tot concelebratie en de rol van de bisschoppenconferentie bij de aanpassing van de liturgie. Tijdens de tweede sessie van het Tweede Vaticaans Concilie, op 4 december 1963 is met een overweldigende meerderheid van stemmen het document goedgekeurd.
Actieve deelname centraal begrip
Volgens de concilievaders is Jezus zelf aanwezig in de liturgie. Dit is hij zowel in de eucharistische gedaanten van brood en wijn, de persoon van de bedienaar, Zijn woord en de vierende gemeenschap. Mede daarom spraken de concilievaders zich uit voor de actieve deelname van alle gelovigen aan de liturgische viering.
Volgens De Weerd heeft dit centrale begrip een ambigu karakter. In de Nederlandse vertaling is de rijkdom van de oorspronkelijk Latijnse term (participatio actuosa) verloren gegaan. Het gaat er niet om dat iedereen actief liturgische handelingen verricht, maar innerlijk meevoltrekt wat er op het altaar gebeurt, een geleefde deelname. Alle liturgische vernieuwingen van het Concilie zijn er, aldus diaken De Weerd, erop gericht deze geleefde deelname mogelijk te maken.
Lees ook over Sacrosanctum Concilium in het bisdommagazine over Vaticanum II, klik hier
https://bisdombreda.nl/overview/upload/files/bsidommagazines/Magazine%202012-1%20Het%20Tweede%20Vaticaans%20Concilie.pdf
Download de poster over Vaticanum II, klik hier
https://bisdombreda.nl/overview/upload/files/PDF%20Files/Affiche%20Vaticanum%20II%20tijdlijn.pdf
