Op maandag 16 april gaf de emeritus-bisschop van Breda, mgr. H. Ernst, het startschot van een lezingencyclus over het Tweede Vaticaans Concilie. Deze lezingenreeks is het resultaat van de een samenwerking tussen het bisdom van Breda en de kathedrale parochie. Een volle zaal luisterde geboeid naar het verhaal van de emeritus-bisschop.
Mgr. Ernst blikte terug op de resultaten van het Concilie en de vertaling van de centrale inzichten van Vaticanum II naar de Nederlandse situatie. Hij liet ook zien welke gevolgen het Tweede Vaticaans Concilie heeft gehad voor de leer en de praktijk van de Kerk.
Naar een nieuw evenwicht
Een belangrijk gevolg van het Concilie was de invoering van een nieuwe Orde van de Mis die in 1969 en 1970 tot stand kwam en de Tridentijnse Ritus verving die na het concilie van Trente (1545-1563) vier eeuwen in de Kerk gegolden had. “In het nieuwe missaal werd de volkstaal toegestaan.” Bisschop Ernst vermeldde tevens dat de celebrant met zijn gezicht naar het volk de Heilige Mis kon opdragen en de volkstaal toegestaan werd. Hij nam enige afstand van het destijds in Nederland gevoerde beleid waar vrijwel uitsluitend in de volkstaal gevierd werd. “Met de Tridentijnse liturgie was ook de gregoriaanse kerkmuziek verbonden en een schat aan muzikale cultuur. Geleidelijk aan heeft zich in deze een nieuw evenwicht gevormd tussen de nieuwe muziek en de oude muziek, waaronder de Gregoriaanse muziek in de Latijnse taal.”
Opbouw van de Kerk en dienst aan de samenleving
Bisschop Ernst wees er tevens op dat de houding van de Kerk tegenover de moderne cultuur gewijzigd is. “Wanneer ik de documenten samen zie en in onderling verband, ontdek ik een lijn. Die lijn is: humanisering van het christelijk geloof.”
De scheiding van Kerk en staat, de godsdienstvrijheid en de meningsvrijheid zijn door het Tweede Vaticaans Concilie ten volle erkend. Het was de eerste keer dat een oecumenisch concilie dit zo expliciet deed. “De opzet van het Tweede Vaticaans Concilie om de Kerk bij de tijd te brengen met behoud van haar identiteit, heeft met zich mee gebracht dat de moderne tijd niet meer primair gezien werd als een gevaar, dat moest worden bestreden met verbodsbepalingen. Gelovigen en kerkleiding werden erin opgeroepen om de moderne tijd te benaderen als het domein waarin de opbouw van de Kerk geschiedt evenals dienst aan de samenleving. Opbouw van de Kerk moet worden betracht in ontplooiing van het geloof en dienst aan de samenleving, gezocht in erkenning van het recht om te leven en te handelen in humaniteit, volgens het verantwoordelijke geweten van de mens,” aldus bisschop Ernst
Vaticanum II: bronnen van het geloof en de noden van de tijd
Op 11 oktober 2012 viert de Kerk dat paus Johannes XXIII 50 jaar geleden het Tweede Vaticaans Concilie opende. Het Concilie kwam in vier zittingen bijeen. Paus Paulus VI sloot het op 8 december 1965. Paus Johannes XXIII wilde twee dingen: spreken over de bronnen van het geloof en over de noden en de vragen van de twintigste eeuw. Bij de opening van het Concilie sprak hij van ‘aggiornamento’. Letterlijk betekent dit ‘bij de dag brengen’. Elke tijd opnieuw moet de Kerk zich met de vragen en de noden van de eigen tijd uiteenzetten.
Lezingenreeks in de H. Antoniuskathedraal
De kathedrale parochie organiseert in samenwerking met het bisdom van Breda een lezingencyclus rond het Concilie. De voordrachten vinden plaats in de exedra van de H. Antoniuskathedraal. Op maandag 23 april verzorgt diaken René de Weerd, diaken van de H. Antoniuskathedraal en diocesaan functionaris voor oecumene, een lezing over Vaticanum II en de oecumene. De andere lezingen zijn op 7 mei (mgr. Van den Hende over de Kerk), 14 mei (inleiding over Vaticanum II en liturgie), en 21 mei (rector N. Schnell over Vaticanum II en roeping).
