“Ik hoop dat mensen in parochies zeggen: we gaan het gewoon doen, we pakken het tiener- en jongerenwerk verder op. We hebben daar vanavond over gesproken en een mooi voorbeeld van gezien.” Dit zegt bisschop Liesen naar aanleiding van de bijeenkomst in het bisschopshuis op maandag 14 mei. Deze stond in het teken van jongeren, geloof en de onderscheiding van roeping (bisschoppensynode oktober 2018). Aanleiding was mede ook de vernieuwde roepingcampagne roeping.nu.
Mgr. Liesen: “We zien jongeren vaak te zeer als doel en minder als partner. Maar het zijn mensen met een vraag, waarop wij kunnen antwoorden als we die vraag weten te verstaan. Jongeren hebben behoefte aan -in mijn woorden- iets dat houvast en een absolute zin geeft, iets dat stuurt en richting geeft, waar ze echt in kunnen geloven. Een vastigheid die ook uitdaagt en waardoor ze kunnen groeien. In onze taal: een relatie met Christus. De uitdaging voor parochies is om daar in hun taal bij aan te sluiten.” Er zijn verschillende plekken in het bisdom waar dit gebeurt, weet de bisschop. “We zien dat het belangrijk is als jongeren in de leiding zitten van tiener- en jongerenwerk. Zij zijn voor de tieners een authentiek voorbeeld en kunnen een rolmodel zijn.”
Rector Schnell spreekt deze avond vanuit de documenten die voor de bisschoppensynode zijn verschenen. Hij opent met het Marcus evangelie, waarin de rijke jongeling aan Jezus vraagt wat hij moet doen om het eeuwig leven te verwerven. Jezus gaat met de jonge man in gesprek, die vertelt dat hij alle geboden heeft onderhouden. Daarop staat er: “Toen keek Jezus hem liefdevol aan en sprak: ‘Een ding ontbreekt u: ga verkopen wat ge bezit en geef het aan de armen, daarmee zult ge een schat bezitten in de hemel. En kom dan terug om Mij te volgen.’ Dit woord ontstelde hem en ontdaan ging hij heen, omdat hij vele goederen bezat” (Marcus 10, 17-22).
Uitdagingen voor jongerenwerk
“Het loopt niet goed af,” constateert rector Schnell. “De jongeling gaat ontdaan heen.” Maar hij signaleert drie attitudes bij de Heer in deze tekst: “Jezus neemt de man serieus en begint een dialoog. Hij kijk de man liefdevol aan. En Hij maakt het niet mooier dan het is. De Heer achterna gaan, vraagt offers. Je zult er dingen voor moeten laten.”
Rector Schnell spreekt over de boodschap van paus Franciscus. De paus benadrukt dat jongeren subject zijn en geen object van het jongerenwerk. Ze maken deel uit van de Kerk, het Lichaam van Christus met zijn vele ledematen. De paus roept de jongeren op om niet bang te zijn, op weg te gaan en Christus te volgen. De hedendaagse samenleving is daarbij een uitdaging. De wereld is druk en lawaaiig. Dat maakt het lastig om het Woord van God te horen. Jongeren zelf zien dat ook, bleek tijdens de ‘pre-synode’ die in maart werd gehouden en waaraan ook een Nederlandse jongere deelnam. De wereld wordt ervaren als een hele complex geheel. Technologie vergemakkelijkt het leven, maar heeft ook zijn schaduwkanten. De sociale media zijn hun wereld geworden. Meer dan een instrument, dat je gebruikt, zijn sociale media de wereld waarin ze leven. Rector Schnell: “We worden als Kerk uitgedaagd om jongeren in hun wereld tegemoet te treden vanuit een authentieke identiteit. Daarvoor moeten we kennis hebben van sociale media en jongeren geestelijke begeleiding kunnen bieden.”
Nancy van der Zande en Martijn de Weert vertellen over tiener- en jongerenwerk in de praktijk.
Tiener- en jongerenwerk in de praktijk
Nancy van der Zanden (33) en Martijn de Weert (24) vertellen daarna over het tiener- en jongerenwerk in de Lievevrouweparochie in Bergen op Zoom. Ze bevestigen het intensieve verkeer op sociale media en maken er ook gebruik van: via een groepsapp nodigt de leiding informeel uit om samen naar de kerk te gaan. Maar tijdens bijeenkomsten van de tienergroep gaan de telefoons in een mandje. De tieners draaien in ‘On the move’ het programma van ‘Rock Solid’. Nancy: “Veel spelletjes en gezelligheid en hedendaagse thema die tieners meenemen op hun pad in het geloof.” De groep komt tweewekelijks bij elkaar. Eén lid van het pastoraal team heeft het tiener- en jongerenwerk specifiek in haar portefeuille en komt ook naar de avonden. De tieners zien daardoor als ze naar de kerk gaan een bekend gezicht op het priesterkoor. Na ‘On the move’ volgt voor jongeren vanaf 16 jaar ‘The next step’. Nancy: “Dan wordt het allemaal net iets serieuzer met bijvoorbeeld ook een kloosterbezoek.”
Ouders van de kinderen stonden destijds aan de wieg bij de oprichting en de groep bestaat binnenkort 12,5 jaar. Nancy legt uit dat de begeleiders goed op elkaar ingespeeld zijn en werken vanuit “relationeel leiderschap”. Nancy: “We trekken met ze op, vragen hoe het klassenfuif was, hoe het met ze gaat. Zo ontstaat een band. Als je een veilige en gezellige plek biedt, durven ze vragen te stellen. Het betekent ook dat we zelf open zijn en over onszelf durven vertellen.”
Martijn geeft daar een voorbeeld van. Hij spreekt over zijn verlangen om diaken te worden en heeft dit ook gedeeld met de groep. Dat leidde tot interessante gesprekken. Dat gebeurt nu ook, na de korte pauze deze avond. Nancy en Martijn krijgen volop praktische en inhoudelijke vragen en beantwoorden die met liefde en plezier. Nancy: “We planten een zaadje. De tieners en jongeren denken na over hun toekomst en hun geloof. Wij geloven dat het geloof een belangrijke plek gaat innemen in hun latere leven. Het is hard werken. Maar het is ontzettend belangrijk.”
- Luister de podcast van katholiekleven.nl over de presynode van jongeren in Rome
- “Internet is een door God gegeven middel om met mensen in contact te komen” (Presentatie vernieuwde roepingcampagne, 22 april 2018)
- Boodschap van paus Franciscus voor Roepingenzondag 2018
