Vanaf 1976 brengt de Bisschoppelijke Vastenaktie om de twee jaar een hongerdoek uit. Het bisdomkantoor beschikt over exemplaren van verschillende hongerdoeken. “De hongerdoeken gaan terug op de middeleeuwen,” vertelt diaken Wim Tobé, diocesaan functionaris voor de caritas. Hij nam het initiatief, na een verzoek daartoe, om de hongerdoeken beschikbaar te stellen aan parochies en pci’s die deze willen lenen.
“Tijdens de Veertigdagentijd hingen de middeleeuwers deze doeken in de kerk om het zicht op het altaar te ontnemen en de mensen tot inkeer te brengen. Op de hongerdoeken waren bijbelse passages, van de schepping van de wereld tot aan het lijden van Jezus Christus afgebeeld. Na de Reformatie (zestiende eeuw) verdween dit gebruik. In 1976 pakte de Duitse missieorganisatie Misereor de draad weer op,” aldus Wim Tobé.
Het hongerdoek uit 1984 uit India.
Hongerdoeken zijn kostbaar
“De hongerdoeken kennen een rijke thematiek. Ze ontstijgen dan ook de dagelijkse actualiteit. Themata als de slavernij, de omgang met onderdrukten en andere culturen en het behoud van de schepping blijven van belang. De hongerdoeken zijn te kostbaar om ze maar eenmaal te gebruiken. Ze verbinden de Kerk in het Westen met de spiritualiteit van de Derde Wereld. De kunstenaars, die de hongerdoeken maken, komen meestal uit Azië, Afrika of Latijns-Amerika.”
“Het bisdomkantoor wil deze hongerdoeken graag uitlenen aan parochies. Dit doet het mede op verzoek van de caritasbesturen en werkgroepen diaconie in het bisdom,” zegt Wim Tobé. “De hongerdoeken zijn in tweevoud beschikbaar. Er bestaat zowel een grote als een klein variant. Parochies kunnen deze hongerdoeken kosteloos gebruiken. Ze moeten de doeken zelf ophalen en terugbrengen.”
Men kan de hongerdoeken opvragen bij Leontine Antens: secretariaat@bisdombreda.nl (maandag- tot en met donderdagochtend 8.30-12.30 uur ook via het telefoonnummer van het bisdomkantoor: 076-5223444).
Detail van het hongerdoek uit Haïti (1982).
In Utrecht: overzichtstentoonstelling hongerdoeken
In de Domkerk te Utrecht is er een overzichtstentoonstelling van de verschillende hongerdoeken onder de titel: Hongeren naar gerechtigheid. De tentoonstelling kan worden bezocht van donderdag 7 maart 2019 tot en met Goede Vrijdag 19 april 2019. De openingstijden van de Domkerk in Utrecht (Achter de Dom 1) zijn: zondag 13.30-16.00 uur, maandag t/m vrijdag van 11.00-16.00 uur, zaterdag 11.00-15.30 uur. Tijdens de tentoonstellingsperiode is er elke donderdag om 14.00 uur een rondleiding langs de hongerdoeken.
- Voor wie meer wil weten over de hongerdoeken verscheen de brochure Hongerdoeken: Geloofsinspiratie voor moderne armen (2008)
