Op maandag 8 december vierde het kapittel van het bisdom Breda het feit dat het 150 jaar bestaat. Om 15.00 u. was er een eucharistieviering in de kathedraal van het bisdom van Breda. Bisschop Van den Hende was hoofdcelebrant in concelebratie met de kapittelheren. Daarna vond er een samenzijn plaats van kanunniken en oud-kanunniken.
Proost van het kapittel
Vicaris Vincent Schoenmakers is proost van het kapittel. “Dit woord is afgeleid van het Latijnse woord propositum, degene die voorop gaat. De kanunniken kiezen de proost uit hun midden. De bisschop bevestigt deze keuze.” De bisschop maakt zelf geen deel uit van het kapittel.
Wat doen het kapittel?
“De functie van het kapittel is drieledig,” aldus Schoenmakers. “Allereerst heeft het kapittel een liturgische functie. Het kapittel staat voor de voortgang van het getijdengebed en de viering van de eucharistie in de kathedraal. Deze taak heeft te maken met de oorsprong van het kapittel. Lagen voorheen kloosters in een verlate omgeving, later werden ook kloosters gebouwd in de omgeving van grote kerken in de steden. Zo werd het bidden van het getijdengebed ook een gewoonte in de stadskerken. Als kapittel bidden wij altijd het getijdengebed. Als we ’s ochtends vergaderen het ochtendgebed en ’s middags het middaggebed. Daarna vieren we de eucharistie,” zegt Vincent Schoenmakers.
“In Nederland vervult het kapittel de taak van het college van consultoren,” vervolgt de vicaris. “De Nederlandse bisschoppen hebben dit aan de kapittels toevertrouwd. Dit is onze tweede taak. We zien toe op de daden van buitengewoon beheer. Daarnaast is het ook een taak van het college van consultoren om wanneer de bisschopszetel vacant is, zorg te dragen voor het bestuur van het bisdom. Indien nodig kiezen de leden een diocesaan administrator,” vertelt hij.
“Ten derde stelt het kapittel in geval van een sedisvacatie een voordracht op van drie personen. Dit is ook een eigen taak van het kathedraal kapittel, ” vertelt vicaris Schoenmakers.
Ontwikkeling in het bisdom van Breda
“Onder bisschop Ernst is er destijds nog een taak bijgekomen. Het kapittel vervulde ook een adviserende rol inzake het pastorale beleid. Uit die periode dateert het gebruik dat de dekens qualitate qua lid zijn van het kapittel. Toen de bisdomraad in het jaar 2000 werd opgericht, is deze beleidsadviserende taak daar weggelegd. Dit neemt niet weg dat het kapittel goed op de hoogte moet zijn van het pastorale beleid. Dit is van belang voor de goedkeuring van de begroting en de jaarrekening én de advisering wanneer er een sedisvacatie is.”
Zegel
Het kapittel is een eigen rechtspersoon. Het kapittel heeft een eigen zegel. Dit zegel verbindt het kapittel met de geschiedenis van Breda. Met enige trots beschrijft vicaris Schoenmakers het zegel. “Het zegel heeft de vorm van een Romeinse hostie. Dit herinnert ons aan het Sacrament van de Niervaart. In de bovenrand van de hostie staat het jaartal 1303. Dit is het jaar dat het kapittel van de Grote Kerk in Breda (destijds de Onze Lieve Vrouwekerk) is opgericht. Hierachter vind je het jaartal 1858, het jaar van oprichting van het huidige kathedrale kapittel.”
“In de onderrand staat de tekst “Dominus memoriale eius” (De Heer is zijn gedenknaam) (Hos. 12,6). Deze tekst heeft betrekking op het H. Sacrament. Het jaartal 1449 dat vóór de tekst staat, herinnert aan de overbrenging van het Sacrament van het huidige Klundert naar Breda in 1449. Het jaartal 1509, dat na de tekst komt slaat op het jaar van de voltooiing van de bouw van de toren van de Grote Kerk. Deze is met geld van de pelgrims, die naar Breda kwamen om de hostie te vereren, gebouwd. De drie kruisen, waarvan twee op de rand en één in het midden van de hostie, vormen het wapen van de stad Breda.
