Op 28 juli 2022 werd mijn leven op zijn kop gezet: er begon een periode van voortdurend naar het ziekenhuis gaan en medische behandelingen ondergaan. Dit had ik niet zien aankomen en wist niet goed wat te doen. Op dat moment werd een geweldig aanbod gedaan om naar Maria Mater Dei te verhuizen: vlak bij het ziekenhuis en met professionele zorg in huis via vertrouwde medewerkers van Surplus. Die verhuizing duurt tot op heden voort en is vanaf het begin een zegen geweest.
Voor wie het niet weet: Maria Mater Dei is sinds 2017 het moederhuis van de zusters Franciscanessen Alles-voor-Allen, en in dit klooster wonen ook de zusters Franciscanessen van de H. Elisabeth en de dames Catechisten van de Eucharistische Kruistocht. Dat is een mondvol, maar in de praktijk is het een gemeenschap van zo’n 20 religieuzen, die ook gastvrijheid verlenen aan enkele niet-religieuzen. Sinds 12 augustus 2022 ben ik een van die gasten. Van mijn ervaring in Mater Dei wil ik graag getuigen. Het is een ervaring die gegroeid is, dat wil zeggen: vanaf de eerste dag kon ik merken dat er iets bijzonders was, maar het was niet meteen duidelijk wat dat was. Nu, na bijna een jaar in Mater Dei te zijn, wil ik proberen het in woorden te gieten.
Wat dit klooster zo bijzonder maakt zijn volgens mij de religieuzen zelf. Zij hebben een heel leven achter zich van grote dienstbaarheid aan God en mensen. Soms was het dichtbij hier in Breda of elders in Nederland, soms ver weg in Afrika, Azië of Zuid-Amerika. Ze kunnen geweldige verhalen vertellen als ze op hun praatstoel zitten. Op zulke momenten merk je snel dat er een vuur in hen zit, dat nooit gedoofd is. Ik heb genoten en geniet van die verhalen van vroeger, die me laten nadenken over wat ik dan zelf eigenlijk doe met mijn leven.
Toch zijn de zusters niet luidruchtig, juist eerder wat stil. En het is ook niet het verleden dat de boventoon voert in Mater Dei. Als ik erbij stil sta (en ik heb nu genoeg tijd daarvoor) dan zie ik dat het dagelijkse leven hier in huis bepaald wordt door een levensstijl die de vrucht is van heel veel keuzes die de religieuzen gemaakt hebben. Het dagelijkse leven hier is een gemeenschapsleven: er wordt gezamenlijk gebeden en vaak eucharistie gevierd, er wordt gezamenlijk gegeten en koffie/thee gedronken. Er is aandacht voor elkaar: als iemand ontbreekt aan tafel wordt er meteen belangstellend geïnformeerd. Hoe vaak heb ik niet mogen horen: “hou vol, wij bidden voor u”. Het is dus geen in zichzelf besloten gemeenschap maar een open gemeenschap: je kunt er eenvoudig bij aansluiten en dan merk je pas hoe goed het is. Anno 2023 is die levensstijl echt bijzonder te noemen en meer dan de moeite waard om beter te leren kennen.
De theorie is wel bekend maar wordt niet meteen verstaan: religieuzen leggen kloostergeloften af: armoede, gehoorzaamheid, en kuisheid. Dat zijn geen populaire zaken, want alle drie betekenen ze dat je als mens een stapje terug zet, een stukje leven opgeeft, een beetje versterft. Waarom zou een mens dat ooit willen doen? Waarom hebben de zusters daarvoor gekozen?
De praktijk van het leven in Mater Dei – ook al is in de loop der jaren het kloosterleven uiterlijk wel veranderd – laat zien dat de kern van die geloften iets heel diep menselijks is en altijd hetzelfde gebleven is. De kern ervan is in één woord gezegd: liefde. Liefde voor God en voor de naaste. Het wezenlijke van de kloostergeloften is dat eigenliefde plaats maakt voor aandacht en liefde voor de ander/Ander: daarvoor zet iemand een stapje terug. Dat maakt het leven hier in huis zo aantrekkelijk, zo diep menselijk, want wat zou een mensenleven zijn zonder oprechte liefde?
Als christenen geloven we dat mensen zijn geschapen uit liefde en voor liefde. Het dagelijkse reilen en zeilen van onze maatschappij laat vaak iets anders zien. Soms wordt de oprechte liefde in een mens zwakker, en dan zou je dat moeten voelen (maar we zijn er vaak erg goed in om dat weg te moffelen). Wie in zijn/haar leven alle ongemak en versterving wil vermijden, mag zich afvragen of er nog wel iets meer is dan eigenliefde.
Hier ligt de kracht van Mater Dei: de zusters hebben de worsteling om lief te hebben en goed te leven radicaal volgehouden en dat heeft hen getekend voor het leven en dat geeft aan Mater Dei iets bijzonders. Iedereen die hier komt en langere tijd mag zijn, ondergaat dit. Het straalt uit en haalt het goede in een mens naar boven. Nu het einde van mijn verblijf in zicht komt, weet ik dat ik niet vertrek zoals ik gekomen ben: ik ben rijker geworden, heb mogen groeien als mens en als gelovige.
Zusters: dank U wel!
Mgr. Jan Liesen
Foto: screenshot KRO-NCRV Geloofsgesprek in Maria Mater Dei (december 2022)
