Van 26 september tot en met 2 oktober organiseerde het bisdom van Breda de ‘Week van de sacramenten’. Een interview met bisschop Van den Hende bij gelegenheid van de afsluiting van de week.
Bisschop, hoe is de week gegaan?
“De Week van de Sacramenten is georganiseerd in het verlengde van de geloofsboekjes over de sacramenten en het speciale magazine, die bisdombreed naar alle parochies zijn verspreid. In de afgelopen week is iedere dag aandacht besteed aan één van de zeven sacramenten. De zeven bijeenkomsten waren op verschillende plaatsen in het bisdom. Het waren meestal kleinschalige bijeenkomsten met het geloof voorop. We hebben de betekenis van de afzonderlijke sacramenten willen verdiepen middels informatie en presentatie, en zijn met elkaar het geloofsgesprek aangegaan.”
Zijn de sacramenten ook gevierd?
“De kleinschalige bijeenkomsten waren vooral bedoeld om de sacramenten, die een prominente plaats innemen in het leven van onze Kerk, ook bewust meer centraal te stellen in ons eigen geloofsleven. Sommige sacramenten zijn ook daadwerkelijk gevierd. Op de dag van de ziekenzalving in Teteringen, heeft een aantal ouderen in de middag persoonlijk de ziekenzalving ontvangen. Op zondag werd de bijeenkomst met acolieten over het sacrament van de eucharistie eerst met een eucharistieviering in de kathedraal begonnen.”
Bisschop Van den Hende tijdens de vormelingendag Lopend Vuurtje op zaterdag 1 oktober. (Foto: J. Wouters)
Zijn de sacramenten zó belangrijk dat u bisdombreed een hele week aandacht heeft willen besteden aan de sacramenten?
“De sacramenten zijn een geschenk van Christus aan de gemeenschap van de Kerk. Dat wil zeggen: de sacramenten, in woord en gebaar, zijn werkzame tekens van de levende Heer waardoor Hij iedere tijd weer (ook in onze dagen) bij ons komt om ons geloof te voeden en te verdiepen en zo onze persoonlijke band met de Hem en met elkaar te versterken.
Door de sacramenten wordt op bijzondere manier de gemeenschap van de Kerk opgebouwd én onderhouden. Vanuit de kracht van het ontvangen geloof en vanuit de liefde die Jezus ons voorleeft, zijn we als Kerk pas echt in staat om Gods instrument in de wereld van nu te zijn, namelijk dat we in het leven van alledag God en onze medemens daadwerkelijk eren door het goede te doen.
Zo hebben de sacramenten alles te maken met een weg naar binnen, waardoor ons geloof wordt verdiept en de band met Christus wordt versterkt, en met een weg naar buiten als we in staat zijn om te laten zien en te laten merken in woord en daad wat het geloof voor ons betekent.”
Kunt u die weg naar buiten met een concreet voorbeeld verder uitleggen?
“In de eucharistie is er niet alleen sprake van dat de Heer op sacramentele wijze tot ons komt met Zijn Lichaam en Bloed in de gedaante van brood en wijn en dat Hij ons liefheeft, maar tevens worden wij vanuit de eucharistie door de Heer gezonden naar de mensen om ons heen.
Wanneer we in de viering van de eucharistie door de Heer zijn gesterkt en gevoed, maakt Hij ons op een unieke manier bekwaam tot concrete beoefening van de liefde in Zijn Naam jegens onze medemens. Zo vloeien naastenliefde en gemeenschapszin voort uit de viering van de eucharistie.
En dat is niet vrijblijvend. Het is daarom dat paus Benedictus schrijft in zijn encycliek ‘Deus Caritas Est’: ‘Eucharistie die zich niet vertaalt in concrete beoefening van de liefde, is ten diepste onvolledig’.”
De vormelingendag Lopend Vuurtje startte met een eucharistieviering. (Foto: J. Wouters)
De Week van de sacramenten is dus geen interne kerkelijke aangelegenheid?
“Nee, zeker niet. De Kerk leeft van de sacramenten omdat door het vieren ervan de band met Christus wordt onderhouden en bewaard. Een vitale Kerk bestaat niet alleen voor zichzelf. De Kerk is juist door de Heer in het leven geroepen om Zijn instrument in de wereld te zijn.
Door haar verbondenheid met Christus door de sacramenten en in kracht van de Geest, is de Kerk zelf een soort van sacrament. Dat zegt het Tweede Vaticaans Concilie (‘Lumen Gentium’, art. 1). Dat wil zeggen dat de gemeenschap van de Kerk zelf een teken is dat naar God verwijst en tegelijkertijd de liefde van God verkondigt en concreet maakt in daden van liefde.
De Kerk kan echter alleen maar een werkzaam instrument zijn in de wereld van nu, wanneer zij haar band met Christus voortdurend blijft voeden en weet te bewaren. Dat gebeurt heel bijzonder in de liturgie en de viering van de sacramenten. Er is geen dus tegenstelling tussen de viering van de sacramenten enerzijds en de inzet vanuit je geloof voor je medemens en de wereldwijde gemeenschap van mensen anderzijds.
Voor een christengelovige is de viering van de sacramenten (samen met het lezen van de Schrift) juist de beste voorbereiding en toerusting die je maar kunt krijgen op je taak in dienst van je medemens, opdat mede door jouw concrete daden van liefde de stad van de mens steeds meer de vorm aanneemt van het koninkrijk van God. De eredienst aan God en de dienst aan de medemens gaan hand in hand.”
