Op vrijdagavond 18 maart vond in Halsteren een bijeenkomst plaats over de mediavieringen. Er waren drie korte inleidingen. Bisschop Van den Hende sprak over de zending van de Kerk en de media. Leo Fijen ging in op het belang van de parochiegemeenschap voor de zondagse eucharistievieringen op de televisie. De pastoor van de parochie en celebrant in de mediavieringen, Han Akkermans, schetste de praktische gang van zaken rond de eucharistievieringen op de televisie.
Ongeveer 70 parochianen, vrijwilligers betrokken bij de mediavieringen vanuit Halsteren en belangstellenden woonden de avond bij.
Vice-voorzitter van de parochie, de heer T. van Gurp. Op de achtergrond de sprekers. (Foto: L. Sauter)
Toenemende kijkcijfers
Het gaat goed met de kijkcijfers van de zondagse mediavieringen op tv, zo meldde Leo Fijen tijdens de avond in Halsteren. Kwamen de kijkcijfers in 2010 drie keer boven 100.000 uit, nu is dat aantal al drie keer gehaald in het eerste kwartaal van het jaar. Dat is een mooie opsteker voor de parochies in het land die zich inzetten voor de vieringen.
Sinds vorig jaar komen de uitzendingen van de eucharistievieringen uit elk van de zeven bisdommen. Zeven gastparochies verzorgen samen met de medewerkers van KRO/RKK de mediavieringen. Ook de bisdommen zijn erbij betrokken. In het bisdom van Breda coördineert de diocesane medewerker voor kerkmuziek de zang en de koren in de vieringen. De communicatieregisseur van het bisdom regelt de opnames van de geloofsgesprekken. Deze worden voorafgaand aan de vieringen uitgezonden. Zowel in 2010 (sacramenten) als in 2011 (de sociale leer van de Kerk) werd een thema gekozen voor de zeven gesprekken.
(Foto: L. Sauter)
Leren, vieren en dienen
Op televisie worden de geloofsgesprekken en de eucharistieviering als één blok uitgezonden. Leo Fijen voert alle geloofsgesprekken en vormt een brug voor de kijker tussen de geloofsgesprekken en de uitzending van de eucharistieviering. “We vieren het geloof in de eucharistieviering, we leggen het uit in de geloofsgesprekken, en de parochies leveren een dienst aan de naaste met hun inzet voor de mediavieringen,” gaf hij aan, zo het leren, vieren en dienen met elkaar verbindend.
Media en persoonlijke verkondiging
Bisschop Van den Hende verankerde in zijn lezing de inzet voor de mediavieringen in de zending van de Kerk. “De zending van de Kerk is bepaald niet nieuw,” zei hij. “In het evangelie staat al te lezen hoe de apostelen door Jezus werden uitgezonden: ‘Gaat uit over heel de wereld en verkondigt het evangelie aan heel de schepping’ (Mc. 16,15).”
“De wereld van media en communicatie maakt een snelle ontwikkeling door”, vervolgde hij. “Maar de vraag is niet alleen: wat kun je er allemaal mee? Uitgangspunt in het kerkelijk spreken is ook steeds de vraag: waarvoor hebben wij als Kerk sociale communicatiemiddelen nodig? Met andere woorden: hoe kan de Kerk de communicatie en media gebruiken voor de vervulling van haar taak?”
“Het eerste middel van evangelisatie is en blijft het persoonlijk getuigenis van een authentiek christelijk leven,” zei de bisschop. “Hoe belangrijk massamedia ook zijn, om door te dringen tot het hart van de mens blijft een persoonlijke verkondiging, in relatie van mens tot mens, ook noodzakelijk.”
(Foto: L. Sauter)
59 minuten concentratie
De geloofsgesprekken die voorafgaand aan de eucharistieviering worden uitgezonden zijn daarbij belangrijk. Ze zijn een persoonlijk getuigenis van katholieken anno 2011. Maar niet alleen de geloofsgesprekken, ook het getuigenis van de mensen die betrokken zijn bij de viering. Pastoor Han Akkermans: “Die viering is 59 minuten concentratie op de viering zelf. Als je zelf bidt en viert, komt dat over bij de kijker.”
“Dat geldt ook voor de kerkgangers,” gaf hij aan. “Bid en vier actief mee, want dan kunnen de kijkers met ons meebidden en meevieren. Als wij intens vieren, is dat wat via de techniek overkomt.” De aansporing was niet ten overvloede. De ervaring leert dat sommige mensen liever niet naar de parochiekerk gaan als de tv-uitzending van daaruit plaatsvindt. Han Akkermans: “Sommige mensen ervaren de lichtinstallatie en de camera’s toch als storend of willen niet op tv.”
Het Woord is vlees geworden, geen web
Voor de kijker is een levende parochiegemeenschap die bidt en viert echter van groot belang. Ook Leo Fijen deed een appèl op de lokale parochie om in grotere getale naar de viering te komen. “Mensen, kom naar die kerk!,” spoorde hij de aanwezigen aan, en over hun hoofden alle mensen van de parochies in het land van waaruit de vieringen worden uitgezonden. “We willen een missionaire Kerk zijn en het geloof niet voor onszelf houden. Laat zien aan Nederland als de vieringen uit uw parochiekerk komen dat God in mensen wil wonen.”
Dat is ook wat de bisschop zei in zijn slotopmerkingen: “Het Woord is vlees geworden en is gericht op alle mensen van goede wil. Instrumenten en technieken van communicatie en (nieuwe) media zijn geen doel op zich. Het Woord is geen web geworden. Maar God wil in óns wonen.”
Existentiële eenzaamheid
De vieringen zijn werkelijk belangrijk voor kijkers thuis, benadrukte Fijen. “Mensen die niet naar de Kerk kunnen, of die thuis zomaar wat zitten te zappen en bij de viering blijven kijken, zijn eenzame mensen. Ik bedoel existentiële eenzaamheid, dat je het met jezelf moet zien uit te houden. Dan komt die viering voorbij en worden mensen geraakt. Daarin mogen ze even beleven dat God bij hen is.”
Tussen de inleidingen was er gelegenheid vragen te noteren voor de sprekers, die in het tweede deel van de avond werden behandeld. (Foto: L. Sauter)
Vanaf 5 uur ’s morgens
Pastoor Han Akkermans schetste de gang van zaken rond de uitzending van de vieringen. Voorafgaand aan een viering is er altijd contact met het koor. De regisseur gaat vooraf naar het koor om precies de lengte van de liederen op te nemen.
De medewerkers van KRO/RKK maken een draaiboek met kolommen voor geluid en beeld. De viering vanuit Halsteren op zondag 13 maart had bijvoorbeeld 270 shots. Van seconde tot seconde staat het verloop van de viering erin genoteerd.
Als het draaiboek drie dagen voorafgaand aan de viering klaar is en verspreid onder alle medewerkers, kan er niets meer veranderen. Ook niet, omdat de hele viering wordt ondertiteld voor slechthorenden. Daardoor is het niet of nauwelijks mogelijk om in te gaan op actualiteiten, zoals de natuurramp in Japan.
Op de ochtend van een uitzending wordt de kerkdeur om 5.00 uur geopend. De avond ervoor is de lichtinstallatie al opgebouwd. Dan wordt de viering gerepeteerd in verband met de belichting en de tijd. Tot een half uur voor de uitzending is iedereen druk bezig. Na afloop van de viering is de celebrant via de telefoon bereikbaar. Als de lijn te druk is, worden mensen in de loop van de week teruggebeld door het mediapastoraat.
(Dit artikel verschijnt in Rkkerk.nl.)
(Foto: L. Sauter)
