Op 13 maart is het precies vijf jaar geleden dat er witte rook was in Rome. De Kerk kreeg die dag een nieuwe paus. Kardinaal Bergoglio koos de naam Franciscus, als verwijzing naar de heilige Franciscus van Assisi. Met die naam plaatste hij de armen direct en heel zichtbaar in het centrum van de aandacht.
Marc de Koning is diaconaal projectmedewerker van het Bisdom Breda. Zijn taak is het om parochies te helpen diaconie meer zichtbaar te maken. Volgens hem is paus Franciscus een echte inspirator als het om diaconie gaat. Marc: “De paus kiest straffe taal om hoogmoedigheid te duiden en hij prikkelt het geweten om barmhartig christen te zijn. En hij leeft wat hij zegt ook vóór. Hij leeft in soberheid en komt voortdurend op voor de kwetsbare medemens.”
Voorbeelden daarvan zijn de diaconale werkbezoeken van de paus. Paus Franciscus startte deze op vrijdagen in het Heilig Jaar van Barmhartigheid (2015-2016). Met deze zogeheten ‘mercy Friday visits’ toont de paus de werken van barmhartigheid in de praktijk. Hij bezocht onder meer zieke kinderen, drugsverslaafden en recent een groep jonge moeders die een straf uitzitten.
Barmhartigheid doen en barmhartigheid ontvangen
In parochies heeft het Heilig Jaar van Barmhartigheid volgens Marc bijgedragen aan extra gevoeligheid voor het thema van barmhartigheid: “De parabel van de barmhartige Vader is bijvoorbeeld echt opgepakt in de verkondiging. Dit evangelieverhaal bevat zoveel lessen. Ik durf te stellen dat de diaconie in de parochies dieper is begrepen door de uitleg van de paus over barmhartigheid. Niet dat vrijwilligers hun taken ineens anders doen. Maar zij voelen meer bevestiging dat diaconie een wezenlijk onderdeel is van het Kerk-zijn. En dát motiveert.”
“Het besef dat barmhartigheid belangrijk is, is stap één,” vindt Marc. “Daar kan het echter niet bij blijven. Barmhartigheid mag ‘grondslag, middel en doel’ zijn van de pastorale praktijk. Dat kan alleen maar als je je hart opent voor God en een persoonlijke relatie met Hem aangaat. Ook paus Franciscus komt daar herhaaldelijk op terug, bijvoorbeeld als hij vertelt over het sacrament van boete en verzoening. De oorsprong van diaconie en caritas ligt bij God die ons als eerste heeft liefgehad. Die liefde vormt ons en geven wij door. Je verspreidt Gods liefde in een wereld die gebroken is. Het Heilig Jaar van Barmhartigheid liet zien dat barmhartigheid doen en barmhartigheid ontvangen bij elkaar horen.”
Maak diaconie ook zichtbaar
De paus slaagt erin om diaconie concreet zichtbaar te maken. Parochies kunnen zich daardoor laten inspireren. Marc: “Jezus zegt in het Matteüs evangelie dat het ‘tonen van goede werken’ vraagt om ‘daden van geloof’. Dat betekent authentieke aandacht door én voor de diaconale initiatieven die er in de parochies zijn.” Onderdeel van het diaconale project van Marc is daarom een cursus diaconale journalistiek.
Marc: “Veel mensen die zich inzetten voor diaconie schrijven daarover in het parochieblad, de nieuwsbrief of de website. In de cursus diaconale journalistiek leer je hoe je de leesbaarheid en aantrekkelijkheid van je berichten kunt vergroten. We werken samen met verschillende deskundigen.” De cursus werd al twee keer eerder gegeven. Marc: “Deelnemers geven na afloop aan dat ze echt hebben gehad aan de tips die ze kregen van de experts. De een pikt iets op van hoe een nieuwsbericht in elkaar steekt en de ander vindt het interessant te weten hoe het zit met auteursrechten bij foto’s.”
(Foto: Ramon Mangold)
