Met het thema ‘Geloof bewaren in tijden van verandering’ sloot op 6 maart de VPV-dag 2018 aan bij de VPV-dag van vorig jaar. Toen werd nagedacht over de huidige situatie van de Kerk aan de hand van het boek van Stefan Paas (‘Vreemdelingen en priesters’) en de bijbelse ervaring van de ballingschap. De VPV-dag 2018 ging te rade bij de kerkvader Augustinus. Hoe heeft hij gelovigen voor wie hij als herder zorgde geholpen het geloof te bewaren in tijden van verandering?
‘Hoe kunnen we deze tijd als door God gegeven duiden?’
Bisschop Liesen opent de dag met gebed. Bisschoppelijk gedelegeerde kerkopbouw Geerten Kok leidt het thema in: “Hoe kunnen we gevoelig worden en verstaan wat God in deze tijd van ons vraagt en ons gunt. Hoe kunnen we deze tijd als door God gegeven duiden?” Daarna introduceert hij de sprekers. Augustinuskenner prof. dr. Paul van Geest (TST) houdt de inleiding in de ochtend. In de middag laat dr. Anke Bisschops, vanuit haar lange ervaring in de begeleiding van pastorale beroepskrachten, zien hoe je geloof bewaart in tijden van verandering.
Paul van Geest geeft aan: “Augustinus leefde in tijden die nog veel turbulenter waren dan wij kunnen voorstellen. In zijn tijd gaf hij het geloof in Christus, waaruit hij leefde, handen en voeten. De kerk waar hij bisschop was, de Katholieke Kerk in Hippo, was een minderheid in het overwegend donatistische Noord-Afrika. Augustinus was echter zelfbewust over de waarheid die in de Katholieke Kerk wordt bewaard en doorgegeven.”
De betekenis van het kruis
De spreker gaat in op de betekenis van het kruis, waaraan Christus stierf. “Het was toen, ook aan de christenen, heel moeilijk uit te leggen dat je een geloof beleed in iemand die als een mislukkeling aan het kruis was geslagen.” Augustinus preekt echter over de kracht van het kruis, signaleert Paul van Geest. En hij schreef erover in De Civitate Dei als “het beste medicijn voor de wereld”. Het kruis is niet iets om je op te verheugen, maar een christen weet dat onze wereld en ons leven getekend worden door het lijden. De Heer zelf heeft geleden aan het kruis. Het kruis behoedt ons voor het geloof in de maakbaarheid van het leven. Ons bestaan wordt getekend door lijden en tragiek.
Gelegenheid tot vraag en antwoord tijdens de VPV-dag.
Daarna spreekt Paul van Geest over het thema van evenwicht en balans, zoals Augustinus dat uitwerkt. Door een evenwichtige dagindeling ontwikkel je en orden je jezelf. Alleen als je in een geordende rust leeft, kun je doorgeven van wat je ontvangen hebt (de liefde van God) in het hier en nu. Paul van Geest benadrukt dat de Katholieke Kerk een unieke en waardevolle boodschap heeft voor mensen van nu. Christenen kunnen zich opnieuw uitvinden, laat het verleden zien. Dat geeft vertrouwen voor nu. Zo reikt hij een aantal punten aan waar de pastorale beroepskrachten verder over in gesprek gaan.
Vijf praktische tips
Dr. Anke Bisschops stelt in de middag de vraag hoe het komt dat mensen in het westen last hebben van depressiviteit, angst en spanningen, terwijl er veel welvaart is en veel mogelijkheden zijn. “Een buitenstaander zou zich in alle oprechtheid af kunnen vragen wat er met ons aan de hand is.” Daarna legt ze vanuit de psychologie uit dat een deel van het menselijk brein alert is en blijft op allerlei soorten bedreigingen. Ook in de werksituatie van mensen anno nu, zoals die van pastorale beroepskrachten in de specifieke situatie van parochies en instellingen.
Anke Bisschops geeft vijf tips, die ze ontleent aan de psychologische stroming van de positieve psychologie.
- Heb zorg voor je emoties. Besteed aandacht aan je lichaam, je ademhaling. Dit beïnvloedt je gevoelens positief;
- Weet wat je leuk vindt, weet waar je enthousiast van wordt;
- Investeer in goede relaties. Train je daarom in gesprekstechnieken en conflicthantering;
- Weet van jezelf dat je betekenisvol bezig bent. Herinner je wat je positief voor mensen hebt kunnen betekenen;
- Deel met elkaar je succeservaringen. Dit geeft zelfvertrouwen.
Voor inspiratie was er niet alleen het onderlinge inhoudelijke gesprek en de ontmoeting op de VPV-dag, maar ook een boekentafel met lectuur over Augustinus, de kerkvaders en de pastorale psychologie.
