Hoewel de geloofsgemeenschap relatief onbekend is, bevindt zich in het bisdom Breda een grote groep gelovigen die afkomstig is uit Eritrea. Bij de vluchtelingenstroom die in 2014 op gang kwam, waren de Eritreeërs de op een na grootste groep mensen die in Nederland asiel aanvroegen. Een groot deel van hen bestaat uit gelovigen van de Eritrees-Orthodoxe Tewahedo Kerk. Een eigen kerkgebouw hebben zij niet. Verschillende christelijke kerken in Breda hebben hen in de afgelopen jaren steeds tijdelijk onderdak geboden om de Alexandrijnse liturgie te vieren zoals zij die sinds de vierde eeuw kennen.
Vanuit het gehele regio verzamelen zij zich met honderden mensen tegelijk in de kerk waar zij te gast zijn. De manier waarop de Eritrese gemeenschap met vreugde liturgie viert en met weinig financiële middelen toch bijzonder gastvrij is, vormt een bron van inspiratie voor onze cultuur. Dat constateert vice-voorzitter van het parochiebestuur Jan Hendrickx van de H. Maria Magdalenaparochie die Eritrese gemeenschap ontving in de Moeder Godskerk te Effen. De Eritrese gelovigen vierden er op 4 mei het orthodoxe Paasfeest. Jan Hendrickx schreef zijn ervaring op voor de nieuwsbrief van zijn parochie.
Terugblik Paasviering Eritrese gemeenschap
De Paasviering van de Eritrese gemeenschap die afgelopen zaterdag in onze kerk gehouden is was een uitzonderlijke gebeurtenis. Een verslag van het verloop en hoe ik het beleefd heb. Het komt wat later op gang dan verwacht. Net voor 18.00 uur ter plaatse even overleg met de politie, maar er is dan nog niemand. Een van de eerste bezoekers zijn enkele vrolijke jongens die aan komen scheuren op hun fatbikes. Met de priesters en mensen van de organisatie worden de praktische zaken doorgesproken. Allerlei spullen die bij hun traditie horen worden binnen gebracht en opgebouwd. Heel rustig komt alles op gang en komen de bezoekers binnen. Ouders met kinderen, opa’s en oma’s, een mevrouw in een rolstoel wordt naar voren gebracht. Maar vooral veel jonge mensen, heel veel vrolijke jonge mensen. Een jonge vrouw met een baby vraagt waar de keuken is. Sommigen willen kennelijk tussendoor wat eten. Het kantoor van ons secretariaat wordt ingericht als eetruimte.
Door diverse priesters en diakens wordt er continue gezongen en gebeden. Heel anders dan wij gewend zijn, maar ook nu staat iedereen in de kerk te bidden. Met open handen, vragend om steun van Maria en biddend tot God. De kerk stroomt helemaal vol. De parkeerplaats ook. En de Effenseweg. Een lange rij bij het toilet, twee meisjes die giechelend op hun telefoon kijken, een oudere mevrouw krijgt voorrang, niemand klaagt. Ik ken niemand en zij kennen mij niet. Ik zie er anders uit en niet in het wit gekleed. Toch wordt ik gastvrij uitgenodigd. “Kom gerust kijken”. “Vraag maar als je iets wil weten”. “Wil je wat eten”?
Een van de eerste bezoekers zijn enkele vrolijke jongens die aan komen scheuren op hun fatbikes. Met de priesters en mensen van de organisatie worden de praktische zaken doorgesproken.
Er is regelmatig telefonisch overleg met de politie. Ze houden de vinger aan de pols en surveilleren veel. De ongeregeldheden met Eritreeërs in Den Haag zitten nog in het geheugen. Rond middernacht vertrekken ongeveer de helft van de bezoekers. Toch nog even spannend. Veel mensen buiten, voor de kerk. Even elkaar begroeten en napraten. File op de Effenseweg en veel verkeersbewegingen, maar ook dat verloopt rustig en zonder problemen. Ondertussen gaat het in de kerk gewoon door met gebeden en vooral gezang. De viering duurt langer dan was aangekondigd en dat veroorzaakt wat onrust bij de politie. Na telefonisch overleg met de Eritrese organisatie zijn ze weer gerustgesteld.
Tegen de ochtend zijn enkele jongens aan het opruimen, vegen en stofzuigen. Alles wordt weer netjes gemaakt. Een meisje zit een beetje ineengedoken op een bank. Ik vraag of het wel goed gaat met haar. Ze kijkt op met een brede lach. “Ja hoor, prima”, zegt ze. Even verderop zie ik ineens een bekend gezicht. Ook hij is aan het opruimen. Hij werkt in de elektrotechniek en heeft onlangs een storing verholpen op ons bedrijf. Ik ga naar hem toe. “Hoi Jan”, zei hij: ”Wat doe jij hier?” Ik leg uit dat ik in het parochiebestuur zit. “Ja natuurlijk”, zei hij: “Ik zag op je bedrijf ook beelden van Maria en Christus staan”. Ik moet even nadenken. Dat klopt, maar deze zijn niet meteen goed te zien. Maar hij weet het nog precies. “Een mooie kerk”, zei hij: “en een mooie viering, dankjewel”. Een grote lach op zijn gezicht. Enkele vrouwen staan te wachten in de Mariakapel. De bus rijdt nog niet en het was niet gelukt om ander vervoer te regelen. Ze vragen of ik weet hoe laat de bus gaat. Ik moet het antwoordt schuldig blijven. Ze besluiten alvast te voet huiswaarts te gaan.
Ik praat nog even na met de organisatie. Ze zijn heel blij dat het in onze kerk is kunnen doorgaan en dat er zo veel mensen geweest zijn. Een belangrijke en mooie gebeurtenis zeggen ze. Belangrijk om te vieren en om de traditie door te geven. Ik loop door een lege kerk. Alles is weer zoals het altijd was. Er speelt van alles door mijn hoofd. De vraag of we hier wel toestemming voor moesten geven, de ongerustheid bij mezelf en het bestuur, bij de politie en bij omwonenden tegenover de vrolijke kalmte, de ontwapenende vriendelijkheid en gastvrijheid in de kerk. De enorme kracht die ontstaat door saamhorigheid en bij het samen organiseren tegenover het individualisme en het voortdurend oordelen over elkaar. De voelbare en oprechte vreugde bij het vieren van het geloof en het enthousiasme om dit en de bijbehorende tradities door te geven aan anderen tegenover de twijfel, de onverschilligheid en onbekendheid die we vaak zien. Ik ben er stil van. Wat kan ik nog veel leren.
De voelbare en oprechte vreugde bij het vieren van het geloof en het enthousiasme om dit en de bijbehorende tradities door te geven aan anderen tegenover de twijfel, de onverschilligheid en onbekendheid die we vaak zien. Ik ben er stil van.
Door de grote toeloop en omdat het langer heeft geduurd is het mogelijk dat u meer hinder heeft ondervonden of dat er toch iets is gebeurd wat we niet gezien hebben. Namens de Eritrese priesters en gemeenschap, het parochiebestuur en de parochiekerncommissie hartelijk dank voor uw begrip.
Jan Hendrickx
Foto’s: H. Maria Magdalenaparochie
