De heilige Martinus van Tours stond centraal tijdens de jaarlijkse religieuzenmiddag van het bisdom Breda. Niet voor niets want de dag vond plaats op zijn feestdag (11 november) in Centrum Bovendonk te Hoeven.
De refterzaal van het conferentiecentrum was gevuld met religieuzen uit alle windstreken van het bisdom. Zij genoten van een afwisselend programma met lezingen van broeder Daniël Hombergen, abt van de abdij Maria Toevlucht te Zundert, en bisschop Liesen. Diaken Rob van Uden verbeeldde op een creatieve wijze het leven van de heilige Martinus. Ze legden allemaal een link tussen deze heilige en het Heilig Jaar van de Barmhartigheid.
Martinus beweegt zich tussen actie en contemplatie
Aan de hand van het ‘Leven van Martinus’ ging broeder Daniël in op de spanning tussen actie en contemplatie. Martinus leefde in de vierde eeuw. Het Romeinse Rijk verkeerde in verregaande staat van ontbinding. In die tijd verlangden velen naar een teruggetrokken leven op basis van het evangelie. Door een geestelijke strijd wilden ze het eigen hart bevrijden van de wortels van het kwaad, omdat het kwaad alle mensenharten aantast en alle ellende in de wereld veroorzaakt. Overal in het Romeinse Rijk schoten kloostergemeenschappen als paddenstoelen uit de grond, ook op het grondgebied van het huidige Frankrijk. Martinus verliet in deze tijd het leger om te kiezen voor een leven als monnik.
Dit duurde enkele jaren. Maar gelovigen wisten Martinus met een list uit zijn cel te lokken en kozen hem, tegen zijn zin, tot bisschop van Tours. Broeder Daniël concludeerde dat er vanaf dat moment een spanning in Martinus’ leven was tussen zijn verlangen om in afzondering te leven en zijn pastorale verantwoordelijkheden. Dat komt door de barmhartigheid. Deze brengt in alle monastieke heiligenlevens spanning tussen actie en contemplatie. Vruchtbare actie kan niet zonder contemplatie, terwijl contemplatie niet kan zonder de barmhartigheid van een pastoraal bewogen hart. In het leven van Martinus zien we hoe juist door de barmhartigheid er een evenwicht ontstaat tussen het appèl tot actie vanwege de noden van de samenleving en het koppig verlangen naar eenzaamheid, stilte, contemplatie en gebed. Het vinden van dit evenwicht blijft een uitdaging voor hedendaagse religieuze communiteiten, aldus broeder Daniël.
De barmhartigheid keert het perspectief om
Bisschop Liesen reflecteerde op het thema vanuit een bijbels perspectief. Hij deed dit aan de hand van de parabel van de barmhartige Samaritaan en het bezoek van Jezus Christus aan het huis van de zussen Maria en Martha. De barmhartige mens stelt de ander in het centrum van zijn aandacht, niet zichzelf. Hij wordt zo de naaste van zijn medemens. Zo deed Martinus toen hij zijn mantel schonk aan de bedelaar. Ons perspectief wordt verplaatst. Deze perspectiefwisseling gebeurt ook wanneer Jezus Maria en Martha bezoekt. Maria liet Jezus de gastheer zijn. De vraag is hoe wij zo kunnen leven dat de andere mens in het middelpunt staat. Dat is, aldus de bisschop, de uitdaging van het christelijk leven.
De bisschop riep op het einde van zijn lezing de religieuzen op hun hart brandend te houden, vurig te zijn en te vertrouwen op God die met ons op weg is gegaan. “Wij mogen met God meedoen. Ik hoop dat deze middag eraan bijdraagt dat jullie dit vuur doorgeven. Wij kunnen in de Kerk niet zonder.”
